Theo dòng người di cư vĩ đại năm 1954, thoạt đầu dân xứ Trà Cổ đã vào tạm cư tại đất Kiến An ( Thủ Dầu Một – Bình Dương ) Thời gian sau đó, một số khoảng vài mươi gia đình đã đến lập nghiệp tại Túc Trưng ( La Ngà – Định Quán ) sinh sống chủ yếu bằng nghề cạo mủ cao su.
Trong những tháng năm còn nhiều gian khổ ấy, dân làng vẫn giữ được truyền thống đạo đức của cha ông, một niềm kính tin Chúa và Đức Mẹ. Và ngay tại nơi miền đất Túc Trưng, giáo họ biệt lập Thái Hòa này, dưới sự hướng dẫn của cha Giu Se Đoàn Như Bách, Legio đã gieo được những hạt giống đầu tiên với thành phần 04 ủy viên như sau:
Trưởng: Phero Nguyễn Thái Dương
Phó: Giu Se Vũ Văn Duyệt
Thư Ký: Phero Nguyễn Minh Hán
Thủ Quỹ: Anna Khổng Thị Giọn
Cũng như bao người dân di cư tha phương cầu thực ngày ấy. Dân xứ Trà Cổ cũng đã tản mác khắp nơi, người thì về Rạch Dừa – Vũng Tàu. Người thì về vùng Sặt Hố Nai v.v… Một số lớn gia đình về định cư tại Trảng Bom ( Suối Đỉa ) gọi là Trà Cổ I từ năm 1965 cho đến ngày nay.
Sau một thời gian gián đoạn về thời cuộc. Legio giáo xứ Trà Cổ đã được tái lập. Đó là thời của cha Giu Se Vũ Sĩ Hiệp. Khi ấy ngài vừa là cha xứ vừa là Linh Giám của HĐ Comitium Xuân Lộc. Tại đây cha cho thành lập 02 presidia. Một là Presidium. Đức Mẹ Hăng Cứu Giúp do anh Giu Se Phạm Thái Rinh làm trưởng. Hai là Presidium. Đức Mẹ Dâng Mình do anh Giu Se Nguyễn Văn Phòng làm trưởng.
Quân số của hai đơn vị ấy tổng cộng là 31 HV gồm 18 nam và 13 nữ. Với con số ấy cũng đã phần nào nói lên sức sống của Legio. Mặc dầu vậy đây mới chỉ là cái bước khởi đầu, đặt nền móng cho Legio sau này.
Điều gì Thiên Chúa khởi sự thì Người cũng làm cho hoàn thành. Tuy nhiên sự hoàn thành ấy rất nhiều khi chúng ta thật khó mà tin cho được. Thật vậy sau biến cố 1975 tình hình Legio nói riêng và các hội đoàn Công Giáo nói chung hầu như …tan rã.
Cha linh giám Giu Se bị bắt, Legio Trà Cổ như rắn mất đầu. Thế nhưng việc của Chúa qua công trình của Đức Mẹ vẫn cứ…sống tuy rằng chỉ trong âm thầm lặng lẽ. Sức sống ấy đã được cụ thể hóa bằng việc thành lập Curia Phú Thịnh trong thời cha cố Gioan Vũ Anh Thuấn đang làm quản hạt. Vào thời kỳ này tuy đã có phần cởi mở hơn về mặt tôn giáo nhưng vẫn còn không ít khó khăn, cấm đoán.
Vào thời gian thành lập Curia Phú Thịnh trong giáo hạt mới chỉ có 05 giáo xứ có Legio đó là Bùi Chu, Bắc Hòa, Tân Bắc, Tân Bình và Trà Cổ. Có lẽ tổng số hội viên khi ấy cũng chưa tới con số …một trăm. ?
Phiên họp để bầu Curia diễn ra lặng lẽ tại nhà anh trưởng Giu Se Nguyễn Văn Phòng Gx Trà Cổ do anh Gioakim Phạm Văn Tỉnh nguyên trưởng HĐ Comitium Xuân Lộc tiên khởi và anh thư Ký Thomas Vũ Trọng Tế chủ trì cuộc họp
Ban Quản Trị đầu tiên của Curia Phú Thịnh gồm có:
Trưởng: Phero Nguyễn Minh Hán GX Trà Cổ
Phó: Đa Minh Maria Nguyễn Văn Phái GX Bắc Hòa
Thư Ký: Giu Se Maria Phùng Văn Hóa GX Tân Bình
Thủ Quỹ: Anna Maria Nguyễn Thị Ký GX Trà Cổ.
BQT Curia Phú Thịnh được HĐ Comitium Xuân Lộc chính thức bổ nhiệm ngày 18/3/1991 tại GX Thánh Tâm Hạt Hòa Thanh.
Từ ngày Curia được thành lập Legio đã có những bước tiến vượt bậc. Các presidia thuộc GX Trà Cổ đã lần lượt ra đời việc tách đội hầu như diễn ra thường xuyên. Cũng từ Curia Phú Thịnh này mà đã thành lập được Curia Junior đầu tiên của giáo phận Xuân Lộc và có lẽ cũng là của Legio Việt Nam.
Song song với việc phát triển ấy, Legio Trà Cổ đã thành lập các Ban Đại Diện Giáo Xứ để làm cầu nối giữa cha Linh Giám và Curia. Trưởng Ban Đại Diện gồm có các anh chị: Anh trưởng Giu Se Phạm Thái Rinh Chị Anna Maria Lý Thị Nga chị Maria Nguyễn Thị Bằng nối tiếp phụ trách.
Curia Phú Thịnh trong thời cha cố Gioan đã có những bước phát triển vững chắc. Hầu như Legio đã có mặt trong khắp giáo hạt với đầy đủ các thành phần HV Hoạt Động, Tán Trợ cũng như Junior.
Trải qua 06 nhiệm kỳ mỗi nhiệm kỳ là 03 năm cho đến nhiệm kỳ thứ bảy dưới thời cha chánh xứ Giu Se Nguyễn Anh Hùng làm Linh Giám thì có biến đổi lớn.
Trong nhiệm kỳ VII này BQT gồm có 04 ủy viên sau đây:
Trưởng: An phongso Nguyễn Thanh Cường
Phó: Giu Se Vũ Kim Trang
Thư Ký: Ro Sa Nguyễn Thị Thu Hương
Thủ Quỹ: Maria Trần Thị Liễu
Vì nhu cầu phát triển của Legio. HĐ Senatus Việt Nam cùng với Comitium Biên Hòa đã có quyết định thành lập Regia Xuân Lộc đồng thời nâng cấp Curia Phú Thịnh trở thành Comitium Phú Long là tên được ghép bởi hai giáo hạt Phú Thịnh và Long Thành. Nhiệm kỳ I của Comitium Phú Long được tính từ ngày 24/11/2011 đến 24/11/2014 ).
Do việc nâng cấp này mà Curia Trà Cổ đã được thành lập với BQT ( Nhiệm kỳ I từ 13/5/2013 đến 13/5/2015 ) gồm có:
Trưởng: Giu Se Maria Nguyễn Minh Giáp
Phó: Maria Trần Thị Liễu
Thư Ký: Giu Se Maria Phùng Văn Hóa
Thủ Quỹ: Anna Nguyễn Thị Phụ
PT Thư Ký: Giu Se Trần Đức Vinh
PT Thủ Quỹ:Maria Hoàng Thị Ly
Theo dòng thời gian Legio Trà Cổ trong sự dìu dắt nâng đỡ của Mẹ Maria chẳng những vẫn phát triển bình thường mà ngày càng thêm đông số. Hiện nay dưới thời cha Linh Giám Vinh Sơn Phạm Ngọc Anh Tuấn chánh xứ kiêm quản hạt Phú Thịnh Curia Trà Cổ bao gồm cả Legio GX Giang Điền với thành phần BQT như sau:
Trưởng: Giu Se Maria Nguyễn Minh Giáp
Phó: Phê Rô Nguyễn Văn Chính
Thư Ký Giu Se Trần Đức Vinh
Thủ Quỹ: Anna Nguyên Thị Phụ.
Tính từ khi thành lập Legio tại GX Trà Cổ đến nay đã vừa tròn 50 năm ( 1968 – 2018 ). Với khoảng thời gian cũng kể là dài so với cuộc đời của mỗi con người ấy đã có biết bao thăng trầm biến đổi. Đã có bao thế hệ sinh ra, lớn lên và trở về với Chúa. Cảm tạ hồng ân Thiên Chúa và sự nâng đỡ dắt dìu của Mẹ Maria Legio Trà Cổ vẫn đang hiện diện để góp phần tuy nhỏ bé nhưng tích cực của mình vào công cuộc lớn lao phụng sự Thiên Chúa và cứu rỗi các linh hồn như lòng Chúa mong muốn.
Phùng Văn Hóa ghi
