Nhìn và Chạnh Lòng là cảm nhận mà Đức Thánh Cha muốn chia sẻ với mỗi chúng ta đứng trước Lời Chúa ngày Chúa Nhật đầu tuần – tuần XV/ C này…
Đức Thánh Cha Phanxicô đã có kiểu nói mượn từ các cộng đoàn tín hữu tiên khởi để diễn tả việc đi theo Chúa : “các môn đệ của Con Đường”…
“Con Đường” nào đây ? Đấy là chính Đức Giêsu Kitô nhập thể và nhập thế – tử nạn và phục sinh – trao ban sứ vụ…và về cùng Chúa Cha…
Và Đức Thánh Cha suy nghĩ về câu chuyện “Người Samaritanô nhân lành” (x. Lc 10, 25 – 37) với ba ý tưởng như sau:
Kitô hữu – người theo Đạo
Đức Thánh Cha mời gọi chúng ta nhìn vào người Samaritanô trong Tin Mừng : ông đang “trên hành trình” – nghĩa là trên đường để thực hiện “kế hoạch riêng” và – để thực hiện kế hoạch đó – ông phải “đi đến một nơi xa”…Tuy nhiên, “người Samaritanô ấy không viện cớ, nhưng để cho mình sẵn sàng tham gia vào những gì xảy ra trên đường”…Những người “viện cớ” là các “Đấng Bậc làm thầy” : thầy tư tế và thầy Lêvi – những vị có trách nhiệm với tha nhân cả về tình người lẫn nghĩa vụ – thì “tránh qua bên kia mà đi” !!!
Dĩ nhiên Chúa không nói rõ lý do họ tránh…
Có thể là do họ muốn giữ luật thật nghiêm chỉnh : luật qui định là không được đụng chạm vào người ngoại giáo, nhất là dụng chạm vào xác chết…vì sẽ bị ô uế… cho nên tốt hơn cả là “tránh qua bên kia mà đi (!!!)!”…cho nó an toàn !!!
Người “nhìn thấy” và “chạnh lòng”…lại là một anh chàng bị liệt vào hạng Dân Ngoại…và vô danh tiểu tốt…
Đức Thánh Cha mời gọi chúng ta : “Hãy suy nghĩ xem : chẳng phải – qua câu chuyện Tin Mửng dễ thương ấy – Chúa đang dạy chúng ta – Kitô hữu – người theo Đạo – Chúa dạy chúng ta “làm như người Samaritanô tốt lành” đó sao ?” Và Ngài tiếp : “Để nhìn về phía xa, để đến đích điểm cuối cùng của chúng ta, hãy chú ý đến các bước cần thực hiện – ở đây và bây giờ – để đến được đó”…
“Ở đây và bây giờ” cũng là một chương trình truyền hình đang được trình bày…và là chương trình nhằm trân trọng những con người khốn cùng vì khuyết tật thể xác hay tinh thần, nhưng đã có thể tự vươn lên với sự giúp đỡ của người thân hay những bàn tay có sức quanh mình…Thiết tưởng thỉnh thoảng các Đấng Bậc và những người con cái Chúa cũng nên theo dõi những chương trình như thế để tập “nhìn thấy” và “chạnh lòng”…
Đức Thánh Cha gợi lại kiểu nói thời các Kitô hữu tiên khởi – “những người đi theo Con Đường” (x.Cv 9,2) – để nói với chúng ta rằng : “Rất giống người Samaritanô, người tín hữu biết rằng mình đang trong cuộc hành trình, mình là một người lữ hành, là người chưa đến đích, nhưng muốn học hỏi mỗi ngày, bằng cách bước theo Chúa Giêsu, Đấng đã phán “Ta là đường, là sự thật và là sự sống” (Ga 14,6)…”Ta là Đường”…và người đi theo được coi là “môn đệ của Con Đường”…Dĩ nhiên là như Thầy của mình, “trên đường đi, người môn đệ cũng sẽ gặp gỡ mọi người, chữa lành bệnh tật, viếng thăm các làng mạc và thành phố”…
Nhìn và hiểu đúng thực tế
Và – như Đức Thánh Cha gợi ý – “người môn đệ của Con Đường” phải cố gắng để “ngày càng trở nên phù hợp hơn với suy nghĩ và hành động của Thầy mình” – nghĩa là “nghĩ” và “làm” như Thầy và theo giáo huấn của Thầy…Nghĩ và làm trong việc “nhìn thấy” : mở to đôi mắt với “thực tế” của những gì ở quanh mình… “chứ không khép kín một cách ích kỷ trong vòng suy nghĩ của chính mình”…Trái với trạng thái sống Đạo mù mờ kiểu tư tế và Lêvi trong câu chuyện Tin Mừng, Lời Chúa muốn chúng ta “ học để nhìn thấy, nghĩa là hướng dẫn mỗi chúng ta hiểu đúng về thực tế, ngày từng ngày, vượt qua những định kiến và chủ nghĩa giáo điều”… Ngay khi “nhìn thấy”…thì việc kế tiếp là “chạnh lòng thương” – nghĩa là “chú ý đến người khác, đặc biệt là những người đau khổ, những người đang gặp khó khăn và can thiệp như người Samaritanô tốt lành – anh đã dừng lại bên nạn nhân…chứ không tránh đi ”…
Đừng chỉ dừng lại ở việc nhận ra lỗi của mình, nhưng hãy chạnh lòng thương…
Đức Thánh Cha dạy rằng : “Đứng trước dụ ngôn này của Phúc Âm, có thể xảy ra là chúng ta đổ lỗi cho người khác hoặc tự trách mình : chỉ tay về phía người khác và so sánh họ với Thầy tư tế hoặc Thầy Lêvi hay thậm chí là tự trách bản thân, kể lể về bao nhiêu lần mình thiếu quan tâm chú ý đến những người quanh mình”…Và Đức Thánh Cha đề nghị một cách rèn luyện bản thân khác không tự trách và cũng chẳng lên án bất cứ ai, nhưng là xin Chúa giúp và bản thân quyết cố gắng để “vượt qua sự thờ ơ ích kỷ và đi theo Con Đường…Chúng ta hãy xin Người giúp chúng ta biết nhìn thấy và chạnh lòng thương những người chúng ta gặp trên đường đi, bởi đấy là một ân sủng…”
Chạm vào người đau khổ
Và cuối cùng – qua trải nghiệm hướng dẫn đời sống thiêng liêng – Đức Thánh Cha nêu lên một số câu hỏi giúp chúng ta “thực tế” hơn trong gặp gỡ với anh chị em khốn cùng trên đường đời và ở chung quanh mỗi chúng ta :
–Hãy cho tôi biết – khi trợ giúp – bạn có chạm vào tay người anh chị em của mình không?
-Bạn có nhìn vào mắt họ không ?
“Nếu khi bạn trợ giúp mà không đụng chạm đến thực tế, không nhìn vào mắt người khốn cùng, thì việc trợ giúp ấy…là để dành cho bạn chứ không phài là dành cho người anh chị em yêu quý ấy…” Nghĩa là bạn “thí” chứ không yêu !!!
Đức Thánh Cha xin Đức Maria đồng hành với chúng trên hành trình tăng trưởng trong đời sống thiêng liêng, chỉ cho chúng ta Con Đường…và giúp chúng ta trở thành “môn đệ của Con Đường”…
Lm Giuse Ngô Mạnh Điệp
