“Hãy yêu kẻ thù và làm ơn cho kẻ ghét anh em, hãy chúc lành cho kẻ nguyền rủa anh em, và cầu nguyện cho kẻ vu khống anh em!”.
Sau nội chiến, miền Nam rơi vào thế ‘bên thua cuộc’; đột nhiên, Lincoln muốn đàm phán. Điều này khiến nhiều tướng lãnh bất bình. Một người giận dữ nói, “Kẻ thù nhất định phải bị tiêu diệt!”. Tổng thống ôn hoà bảo, “Kẻ thù bị tiêu diệt khi họ trở thành bạn!”. Cuộc chiến kết thúc với câu nói bất hủ của ông, “Trong nội chiến, không ai thắng!”.
Kính thưa Anh Chị em,
“Kẻ thù bị tiêu diệt khi họ trở thành bạn!”. Câu nói của Abraham Lincoln thật phù hợp với giáo huấn của Chúa Giêsu trong Tin Mừng hôm nay – “Hãy yêu kẻ thù!” – và xem ra, yêu kẻ thù là kim chỉ nam ‘khôn ngoan nhất!’.
Với ba ví dụ tích cực, Chúa Giêsu yêu cầu chúng ta đến mấy lần phải yêu kẻ thù của mình: làm ơn cho kẻ ghét mình, chúc lành cho kẻ nguyền rủa mình, và cầu nguyện cho kẻ vu khống mình. Làm sao có thể yêu những người không yêu mình? Làm sao có thể yêu những người mà chúng ta biết chắc chắn là họ ghét mình? Vậy mà, yêu như thế là một món quà từ Thiên Chúa với điều kiện, chúng ta biết mở lòng đón nhận. Vì xét cho cùng, yêu kẻ thù là điều ‘khôn ngoan nhất’. Tại sao? Một khi chúng ta yêu họ, kẻ thù cảm thấy như đã bị tước khí giới; và ‘vũ khí mới’ dành cho họ chỉ còn là tình yêu, để họ cũng chỉ có thể đáp trả bằng tình yêu. Yêu thương bấy giờ là điều kiện chắc chắn để họ không còn là kẻ thù – mà là bạn – của chúng ta.
Với Chúa Giêsu, “Hãy yêu kẻ thù!” không là tuỳ chọn, nhưng là mệnh lệnh. Nó không dành cho mọi người, nhưng dành cho các môn đệ, những ai Chúa Giêsu gọi là “những người đang nghe Thầy”. Ngài biết rõ việc yêu kẻ thù vượt quá khả năng con người, nhưng đây là lý do tại sao Ngài đã ‘trở thành con người’: không phải để chúng ta ‘như chúng ta hiện tại’, mà để biến đổi chúng ta thành những con trai con gái của Chúa vốn ‘có khả năng yêu thương lớn hơn’. Đây là tình yêu của Chúa Cha và con cái Ngài; đây là tình yêu Chúa Giêsu dành cho những ai “đang nghe” Ngài. Vì vậy, điều đó trở nên khả thi! Với Ngài, nhờ tình yêu và Thánh Thần của Ngài, bạn và tôi có thể yêu thương ngay cả những người không yêu thương chúng ta, cả những người làm hại chúng ta.
Anh Chị em,
“Hãy yêu kẻ thù!”. Không ai trong chúng ta không muốn được tha thứ, cũng không ai không muốn được yêu thương. Mọi tôn giáo đều có châm ngôn vàng, “Đừng làm cho người khác những gì bạn không muốn người khác làm cho mình!”. Tuy nhiên, Chúa Giêsu là người duy nhất đi xa hơn cách tích cực nhất với câu nói này, “Anh em muốn người ta làm gì cho mình, thì cũng hãy làm cho người ta như vậy!”. Về điều này, Gioan Kim Khẩu nói, “Thậm chí còn hơn thế, vì Chúa Giêsu không chỉ nói: ‘hãy mong điều tốt cho người khác’, mà còn ‘hãy làm điều tốt cho người khác!’”. Đây là lý do tại sao châm ngôn vàng ‘khôn ngoan nhất’ Chúa Giêsu đưa ra không thể chỉ là một suy nghĩ viển vông, nhưng nó phải được chuyển thành hành động.
Chúng ta có thể cầu nguyện,
“Lạy Chúa, là người Công Giáo, nhất định con không có kẻ thù; nhưng có lẽ con có vô vàn người ghét. Xin cứ để họ ghét con ‘vì Chúa’, đừng để họ ghét con ‘vì con!’”, Amen.
(Lm. Minh Anh, Tgp. Huế)
