Ngày 8 tháng 12 năm 1854, Đức Piô IX đã long trọng tuyên bố tín điều “Mẹ vô nhiễm nguyên tội”, Bốn năm sau đó Mẹ Maria hiện ra với cô bé nhà quê Bernadette tại Lộ Đức và đã tỏ cho cô bé danh của mình: “Ta là Đấng Vô Nhiễm Nguyên Tội”. Thử hỏi với nhau tội nguyên tổ là gì? Là Kitô hữu trưởng thành, hy vọng ít có người còn ngây thơ trả lời đó là tội ông Ađam và bà Evà ăn trái cấm ngày xưa. Nguyên tổ loài người trong tình trạng cổ sơ với nhiều hạn chế về trí khôn và sự tự do, vì thế không thể phạm một thứ tội gì ghê gớm đến độ di hại cho cả loài người cháu con muôn đời.
Các Đức Giáo hoàng gần đây như thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II và Đức Bênêđictô XVI khuyến khích các nhà thần học nỗ lực nghiên cứu, suy tư chủ đề tội nguyên tổ, một khái niệm chỉ xuất hiện vào thế kỷ IV khởi đi từ thánh giáo phụ Âugustinô. Nhân ngày lễ kính Mẹ Maria với tước hiệu “Vô Nhiễm Nguyên Tội”, xin được góp một cái nhìn.
Tội lỗi là thực trạng của kiếp nhân sinh khi con người lạm dụng tự do mà chống lại thánh ý Thiên Chúa. Trải qua từ thế hệ này đến thế hệ khác, tội lỗi cứ thêm chồng chất và dần hình thành một môi trường xấu hay một tình trạng hư hoại. Thần học ngày nay xem tội nguyên tổ như tình trạng con người sinh ra đã ở trong môi trường tội lỗi và rồi lệ thuộc tình trạng sẵn có này. Với khả năng hạn chế, con người không thể lướt thắng mãnh lực tội lỗi nên cần đến Ơn Cứu Độ. Chúng ta tin nhận rằng Mẹ được Thiên Chúa gìn giữ cho khỏi vương hậu quả của nguyên tội ngay từ phút giây đầu tiên hoài thai trong dạ bà Anna.
Được ơn “Vô nhiễm” không phải là để miễn chiến đấu: Giáo hội căn cứ vào lời của sứ thần Gabriel: “Mừng vui lên hỡi Đấng đầy ân sủng, Đức Chúa ở cùng bà” (Lc 1,28) để khẳng định chân lý Mẹ Vô nhiễm nguyên tội. Vô nhiễm nguyên tội là hệ quả của tình trạng đầy ân sủng Chúa Thánh Thần. Chúa Kitô là Đấng đầy Thánh Thần cách đích thực. Vì đầy tràn Thánh Thần nên Chúa Kitô luôn hướng về Chúa Cha để yêu mến, tìm kiếm thánh ý Chúa Cha để thực thi.
Việc tìm kiếm thánh ý Chúa Cha để thực thi không miễn cho Chúa Kitô phải chiến đấu mà trái lại, chính Người đã phải chịu bao nỗi truân chuyên, bao đau khổ để học cho biết vâng phục. Để thốt lên lời thưa: “Xin đừng theo ý con, một theo ý Cha”, thì Chúa Kitô đã phải đổ mồ hôi pha lẫn máu (x.Lc 22,44 ).
Mẹ Maria cũng được ban ơn đầy tràn Thánh Thần nên Mẹ đã bỏ ý riêng để đón nhận Ngôi Hai nhập thể, hoài thai trong dạ. Đầy tràn Thánh Thần nên mẹ sống hết sức, hết tình với bà chị họ Isave, với đôi tân hôn tại Cana cũng như dòng tộc hai họ, với Người Con dấu yêu khi đứng dưới chân thập giá, với đoàn môn đệ của Con sau khi Người về trời. Mẹ Maria được đầy Thánh Thần nhưng vẫn chiến đấu. Lời tiên tri của ông Ximêon về lưỡi gươm sẽ đâm thủng trái tim Mẹ phần nào nói lên những đau khổ Mẹ sẽ chịu để chọn sống theo ý Chúa và để yêu thương tha nhân hết lòng (x. Lc 2,35).
Cùng với ân ban chính là sứ mạng: Được Thiên Chúa ban tặng đặc ân Vô Nhiễm Nguyên Tội không phải là vì chính Mẹ, nhưng là để Mẹ xứng đáng đón nhận Ngôi Hai nhập thể, làm người và để Mẹ có khả năng hiệp công cứu chuộc cùng với Con của Mẹ. Ân ban càng cao cả thì sứ mạng càng trọng đại. Sứ mạng càng trọng đại thì sự nỗ lực, gắng công càng nhiều. Chúa Kitô đã từng nói: “Ai được ban cho nhiều thì sẽ bị đòi hỏi nhiều” (x.Lc 12,48). Đây là quy luật của tình yêu.
Mừng kính mầu nhiệm Mẹ được tặng ban đặc ân Vô Nhiễm Nguyên Tội, xin cám ơn Mẹ đã đón nhận ân ban cách đẹp lòng Chúa. Và nhờ thế mà nhân loại chúng ta được hưởng nhờ ân phúc cứu độ. Xin đừng quên Kitô hữu chúng ta cũng đã lãnh nhận ân ban ấy qua dòng nước Thánh Tẩy, tức là đã lãnh nhận hồng ân Thánh Thần. Vấn đề đặt ra là chúng ta đã sống ân ban ấy như thế nào đây? Hãy xét xem lòng chúng ta có hướng về Chúa trong tình yêu mến, trong sự kiếm tìm thánh ý để thực như thế nào? Hãy xét xem lòng chúng ta có hướng đến hạnh phúc của tha nhân như thế nào? Lạy Mẹ Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội, xin cầu bàu cho chúng con.
Lm. Giuse Nguyễn Văn Nghĩa – Ban Mê Thuột
