“Ông phải đặt tên cho con trẻ là Giêsu”.
Kính thưa Anh Chị em,
Thật thú vị, Thánh Giuse, thành viên ‘ít ỏi’ nhất trong gia đình Thánh Gia, vẫn là chủ và cách nào đó, ngài được coi là một ‘nhà lãnh đạo không chức danh’, một nhà lãnh đạo quan trọng được chọn để hướng dẫn giai đoạn khởi đầu của công trình cứu độ; vậy mà Ngài lại âm thầm đến mức Tin Mừng Marcô và Gioan không mảy may nhắc đến. Đã 150 năm, Mẹ Giáo Hội chọn Thánh Giuse là Quan Thầy Giáo Hội Hoàn Vũ. Kỷ niệm biến cố này, trong hoàn cảnh dịch bệnh, vai trò người cha gia đình quan trọng hơn bao giờ hết; vì lý do đó, Đức Phanxicô chọn năm nay là Năm Thánh Giuse.
Quyền hành không phải lúc nào cũng đến từ sự vượt trội về mặt đạo đức hay trí tuệ; đặc biệt, quyền hành đến từ Thiên Chúa. Thiên Chúa thường chọn một người nhất định nào đó để hoàn thành một nhiệm vụ trong ‘Gia Đình Đức Tin’ của Người; người ấy dạy dỗ, thánh hoá và cai quản những ai Chúa trao cũng như công việc Người uỷ thác. Thánh Giuse đã sống trước lời Chúa Giêsu, “Người làm lớn giữa anh em sẽ là người phục vụ anh em”. Theo Thánh Gioan Kim Khẩu, Thánh Giuse đã tự đặt mình âm thầm, khiêm tốn “phục vụ toàn bộ kế hoạch cứu rỗi”. Ngài không hề mong mỏi một chút vinh quang, danh dự, tiếng tăm của Chúa Giêsu và Đức Maria; ngài chỉ ước mong phục vụ.
Thánh Giuse như một kiểu mẫu điển hình nói lên cách thức Thiên Chúa tuyển chọn và sử dụng những công cụ khiêm tốn để thực hiện ý muốn kỳ vĩ của Người. Thiên Chúa không sử dụng những người máy, các thiết bị hay những thây ma để thực hiện kế hoạch của Người một cách vô tâm. Trong lịch sử, Giáo Hội ‘chứa đầy những công cụ’ không hoàn hảo, thậm chí đã gây bao tai tiếng và chia rẽ; Giáo Hội đã phải trả giá vì các nhà lãnh đạo ngổ ngáo của mình khắp các quốc gia. Vậy mà, bất chấp những bất xứng của các khí cụ này, ‘chân lý, ân sủng và nơi trú ẩn’ vẫn tiếp tục được cung cấp cho những ai đã được rửa tội trong gia đình Giáo Hội, gia đình của Vị Chủ Tể Thần Linh.
Như tất cả các vị thánh khác, Thánh Giuse có tính cách độc đáo riêng của ngài. Có thể ngài có những đặc điểm ‘khá khiêm tốn’, nhưng chính những khiếm khuyết này hoàn toàn không gây ra một trở ngại nào; trái lại, trở thành những ‘điểm son’ để Đức Maria và Chúa Giêsu vâng phục ngài, yêu mến ngài và nhường quyền làm chủ cho ngài trong gia đình Thánh Gia. Mẹ Maria và Chúa Giêsu vui vẻ, bình an và hạnh phúc để tuân theo ý muốn của ‘nhà lãnh đạo không chức danh’ Thiên Chúa đã ban cho họ, bất chấp sự vượt trội về mặt siêu hình, đạo đức, tâm linh và trí tuệ của hai Đấng.
Truyền thống cổ đại cho rằng, Thánh Giuse lớn hơn nhiều so với Đức Mẹ; điều đó không quan trọng, nhưng quan trọng là Thánh Kinh cho biết, Thánh Giuse thuộc dòng dõi Đavít, được gọi là công chính như Tin Mừng hôm nay nói đến; là người cha hợp pháp của Đấng Cứu Độ Thế Giới, có bạn trăm năm là Mẹ Thiên Chúa; là cha nuôi của Chúa Giêsu, một thợ mộc, “con của bác thợ mộc”.
Đúng vậy, với vỏ bọc bên ngoài của một con người ‘khá khiêm tốn’, Thiên Chúa đã đặt một kho tàng với những phẩm tính thần linh trong con người Thánh Giuse. Trong Tông Thư Patris Corde, Đức Thánh Cha ca ngợi sự cao thượng của ‘nhà lãnh đạo không chức danh’ này, “Sự cao thượng của tâm hồn Thánh Giuse ở chỗ, những gì ngài học được từ lề luật đã được ngài sống trong tình bác ái”. Chính lòng bác ái thúc đẩy “Thánh Giuse biết cách yêu thương với thái độ tự do phi thường; ngài không bao giờ biến mình thành trung tâm của mọi sự. Ngài không nghĩ về mình, mà luôn nghĩ về cuộc đời của Mẹ Maria và Chúa Giêsu. Ngài tìm được hạnh phúc không chỉ ở sự hy sinh bản thân mà ở sự tự hiến; nơi ngài, chúng ta không bao giờ thấy nỗi thất vọng mà chỉ thấy niềm tin tưởng và hy vọng. Sự thinh lặng kiên nhẫn của ngài dẫn tới những thể hiện cụ thể của lòng tin”.
Anh Chị em,
Như Thánh Cả Giuse, hầu hết chúng ta là những nhà ‘nhà lãnh đạo không chức danh’, vậy mà âm thầm hay công khai, Thiên Chúa vẫn trao cho chúng ta những phần việc không ai có thể thay thế; và một điều chúng ta đừng quên là Thiên Chúa luôn kỳ vọng nơi chúng ta. Cuộc sống càng khó khăn, con cái càng khó dạy, chúng ta lại càng đến với Thánh Giuse để học nơi ngài cách lãnh đạo gia đình, lãnh đạo cộng đoàn, lãnh đạo một lớp học. Đó có thể là một gia đình nhỏ bé, một cộng đoàn khiêm tốn; thế nhưng, bên cạnh đó, Người còn trao cho chúng ta những phần vụ lớn lao hơn mà chúng ta sẽ ngạc nhiên đến sững sờ. Đó là một thế giới đang đau khổ, hàng tỷ người chưa biết Chúa Kitô; đó là một Giáo Hội cần lời cầu nguyện và hy sinh; đó là những anh chị em đang thiếu thốn của ăn phần hồn lẫn phần xác. Và như thế, như Thánh Giuse, trong mọi đấng bậc, chúng ta đóng một vai trò không thể thay thế trong việc bảo vệ Chúa Kitô và loan truyền Tin Mừng của Ngài.
Chúng ta có thể cầu nguyện,
“Lạy Thánh Cả Giuse, “Quan Thầy Bầu Chữa Hội Thánh”; “Đấng nâng đỡ gia thất chúng con”; cũng là “Đấng che chở kẻ giữ mình đồng trinh”, xin cầu cho chúng con”, Amen.
(Lm. Minh Anh, Tgp. Huế)
