Chuyện kể rằng có một chàng thanh niên nọ luôn trăn trở và khao khát đi tìm ý nghĩa cho đời mình. Cứ mỗi bước đi và hoàn cảnh chàng gặp phải trong đời, chàng thường tự hỏi: Hoàn cảnh này có giúp tôi tìm gặp ý nghĩa đời tôi không? Nỗi thao thức trăn trở của chàng dẫn bước chân chàng đi tìm những vị minh sư để học hỏi, chia sẻ. Sau một thời gian trò chuyện với một vị mình sư, vị minh sư gợi ý cho chàng: Nếu con muốn đời con có ý nghĩa, thì con cần phải tim gặp được sự tự do trong đời mình. Kết thúc cuộc trò chuyện, chàng thanh niên tự hỏi: Thế nào là tự do? Tự do tìm ở đâu? Ai giúp tôi tìm thấy tự do? Với những trăn trở ấy, chàng quyết khăn gói lên đường đi tìm tự do.
Nghe ngóng nơi này nơi khác, chàng nghĩ rằng có thể mình sẽ gặp được tự do trong sách vở triết học, vì những thánh nhân và vĩ nhân đã chẳng phải tìm được ý nghĩa đời họ trong sách vở sao? Chẳng phải Plato, Socrates, Augustine, Thomas Aquinas đã chẳng thấy ý nghĩa đời mình trong sách vở sao? Quyết định như thế, chàng bắt đầu đọc nhiều sách vở, suy nghĩ và nghiền gẫm những tư tưởng vĩ đại của nhân loại hầu với hy vọng là mình tìm gặp được tự do. Nhưng sau một thời gian, những ý tưởng này cũng như những tia chớp sáng lên rồi vụt tắt. Chàng vẫn cảm nghiệm như mình bị tù túng bởi điều gì đó trong con người mình.
Chàng quyết định đi tìm tự do nơi khác – nơi mà nhiều người trẻ thường hay lui tới – vì chàng nghe họ nói họ là những người tự do hơn ai hết. Chàng cũng tìm đến những nơi vui chơi; bắt đầu tìm hiểu về những biểu hiện của cái gọi là “tự do” nơi người trẻ. Sau những đêm dài tưởng chừng như là hưởng thụ sự tự do bất tận ấy, trở về nhà một mình, chàng cũng thấy một sự nặng trĩu trong tâm hồn. Chàng vẫn như bị giam hãm trong một nhà tù vô hình.
“Ta đi tìm tự do ở đâu?” chàng tự hỏi. “Tự do ơi, ta tìm gặp người ở đâu?” Thao thức trăn trở năm này qua tháng khác. Chợt một hôm kia đang trên hành trình đi tìm tự do cho đời mình, chàng bắt gặp một vài em bé đang chơi đùa với cát đất bên vệ đường. Mõi mệt vì những gánh nặng của lo âu và thao thức, chàng dừng lại nhìn các em bé chơi đùa. Bỗng một em bé chạy đến bên chàng và nói: “Anh ơi, em cho anh cái này nè. Anh hãy mở bàn tay ra.” Chàng thanh niên chậm rãi mở bàn tay như lấy lệ. Cô bé liền cúi xuống đất, cẩn thận lượm lên ba chiếc lá khô rụng trên mặt đất và đặt vào bàn tay người thanh niên. Với một đôi mắt tròn xoe, mĩnh cười và nói: “Đây là tất cả những gì em có để cho anh.” Nhìn vào ánh mắt, lời nói và hành động của cô bé, chàng thanh niên đón nhận những chiếc lá khô một cách trân trọng và oà lên một tiếng trong lòng mình: “Đây chính là tự do. Tôi đã gặp rồi!”
* * *
“Đây là tất cả những gì em có để cho anh.” – Vâng, chàng thanh niên đã hiểu sự thật rằng, tự do không phải bên ngoài ta, mà là bên trong ta. Nó không phải cái gì đó để ta kiếm tìm, sở hữu, và chiếm lấy, nhưng là điều gì đó ta cần cho đi. Giá trị tự do thật chính là nằm ở chỗ: “Đây là tất cả những gì em có – em cho anh hết.” Chàng thanh niên cảm nghiệm thật sâu sát, bao lâu chàng còn khao khát đi tìm tự do – dù cách này hay cách khác, nếu chàng không cho hết những gì chàng đang có, thì chàng không gặp được tự do.
Thưa bạn, tự do thật không phải là điều gì đó ta tìm kiếm bên ngoài ta để ta cố gắng mà sở hữu. Không! Nó là sự cho đi chính những gì ta đang có. Ta có thể không có nhiều (khả năng, tiền của, sức khoẻ) như những người khác; ta có thể không có bình an và tài lực mạnh mẽ như người khác, nhưng nếu ta cho đi với tất cả những gì ta có – Ta sẽ tìm được tự do.
Đọc xong bài này, tôi mời bạn dành ít phút suy gẫm xem thử bạn có là con người tự do không? Nhìn xem mình đang có những gì để cho. Bạn ơi, bạn hãy cho đi tất cả những gì bạn có, bạn sẽ gặp món quà tự do vô giá.
Fr. Huynhquảng
