Bạn trẻ mến,
Bạn nhận ra khuôn mặt trẻ trung, dễ thương của anh bạn trong tấm hình bên cạnh đây là ai rồi chứ : đấy là Chân Phước Carlo Acutis (1991 – 2006)…Ngài mới được Đức Thánh Cha nâng lên hàng Chân Phước ngày 10 tháng 10 năm 2020 vừa qua…và được đặt làm Quan Thầy của Giới Trẻ – Học Sinh – Lập Trình Viên – và Internet…Trong bước đồng hành với “Đức Ki-tô Đang Sống – Christus Vivit” này, Đức Thánh Cha giới thiệu với nhân loại và với người trẻ chúng ta về một lối thoát để giải quyết những vấn đề Ngài đang bận rộn trong tâm trí Ngài và cũng là mối bận tâm của tất cả những ai có thiện tâm thiện chí muốn được chia sẻ nỗi lo lắng, ưu tư của Đức Thánh Cha – lối thoát theo kiểu Carlo Acutis…
Vậy lối thoát ấy là gì ?
Trước khi trực tiếp ngỏ lời với bạn trẻ về lối thoát ấy…thì Đức Thánh Cha khuyến khích “các cộng đoàn hãy trân trọng và nghiêm túc xem xét hoàn cảnh của giới trẻ nơi mình sống, để có thể phân định – nghĩa là suy nghĩ, chọn lựa, bàn hỏi, lên kế hoạch, hướng dẫn, hổ trợ – được đâu là những đường hướng mục vụ thích hợp nhất – nghĩa là mang lại lợi ích nhiều nhất cho người trẻ [103]…
Rồi Đức Thánh Cha trực tiếp tâm tình với người trẻ rằng:
-Tin vui nhân loại nói chung và những người tin chúng ta nhận được vào buổi sáng Phục Sinh cho thấy là “trong mọi hoàn cảnh khó khăn và đau thương chúng ta đã nói đến trên đây…thì luôn luôn vẫn có một lối thoát” …Chẳng hạn như thế giới kỹ thuật số có thể đẩy người trẻ vào nguy cơ của sự khép kín, cô lập và lạc thú trống rỗng đấy, nhưng vẫn có những người trẻ đầy óc sáng tạo và rất giỏi trong môi trường ấy đã tự tìm cho mình một đường hướng là tận dụng những mới mẻ của thế giới kỹ thuật số để giới thiệu về Đức Ki-tô và giúp người ta gặp gỡ Người…Chân Phước Carlo Acutis là một bạn trẻ như thế [104]…
Carlo là một lập trình viên nhà nghề, biết rất rõ rằng “cơ chế truyền thông, quảng cáo và mạng xã hội có thể được dùng để biến chúng ta thành những con người uể oải, mệt mỏi, bị lệ thuộc vào chủ nghĩa tiêu thụ và những món hàng mới, bị ám ảnh về thời gian rảnh rỗi và bị giam hãm trong những điều tiêu cực”, và Carlo – thay vì rơi vào những điều tiêu cực ấy – thì lại dùng công nghệ thông tin để giới thiệu về Chúa Giê-su Ki-tô, để truyền thông những giá trị và vẻ đẹp của con người sống quan tâm đến cả phần “xác” lẫn phần “hồn” – cả con người “bên ngoài” lẫn “bên trong” của mình – cả phần “nhân” lẫn phần “linh” nơi mình : anh trở thành “vị truyền giáo trẻ qua mạng xã hội” [105] …
Đức Thánh Cha bảo rằng : Carlo đã không bị “sập bẫy”…
Bạn thân mến,
Yếu tố cốt lõi của cái bẫy là tạo điều kiện “không ngờ”, nhưng đưa đến cái kết dắng là “sập” và “bắt được” con mồi… “Không sập bẫy” nghĩa là biết rõ điều “không ngờ” ấy và tránh không rơi vào cái kết đắng…để khỏi bị trở thành “con mồi” … Có lẽ ngay từ ban đầu thì MXH vốn là những tìm tòi nhiều hứng khởi cho những người thích mày mò trong lãnh vực này – một lãnh vực hấp dẫn mà – với ơn huệ Chúa ban là những khả năng chuyên môn nơi một số người – Chúa muốn MXH giúp cho cuộc sống con người thuận lợi và thoải mái hơn…Nhưng rồi rất mau, những kẻ xấu đã lợi dụng những tiện ích và hấp dẫn của MXH để đề cao chủ nghĩa tiêu thụ và giải trí với mục đích lợi nhuận cũng như nhiều nhiều những ám muội khác nữa gây chết chóc và nô lệ hóa những kẻ “tôn sùng” nó…Đức Thánh Cha nhắc lại một câu nói của Chân Phước Carlo : “Ai cũng được sinh ra như là “bản gốc”, nhưng nhiều người lại chết đi như những “bản sao”… “Bản gốc” của chúng ta – những người tin – là Thiên Chúa…”Bản sao” là công việc của Thần Dữ – chuyên gia trong lãnh vực “tam sao thất bản” nhằm lôi kéo ta rời xa “gốc gác” của mình[106] …
Đức Thánh Cha thủ thỉ với người trẻ chúng ta rằng : Đừng để điều ấy xảy ra với mình, đừng để mình biến thành “bản sao” với nhiều hình thức mụ mị mà Thần Dữ – qua trung gian những người xấu – biến chúng ta thành thứ “tam sao thất bản” ấy…Rõ ràng hơn, Đức Thánh Cha nài nỉ : Đừng để người ta cướp mất niềm hy vọng, niềm vui của “con” – nghĩa là của riêng từng cá nhân mỗi chúng ta…Đừng để cho họ làm cho con lệ thuộc vào ma túy và sử dụng con như nô lệ phục vụ lợi ích của họ…Bởi vì nhân vị – “bản gốc” của con – thì quan trọng hơn bất kỳ thứ gì…Thiên Chúa muốn “con là con” ngay từ khi Người nặn con thành hình trong dạ mẫu thân con…và hằng ngày Người ban Thánh Thần để lên tiếng, để khuyên dạy, để thúc đẩy, để gợi hứng giúp con sống tốt, sống là chính mình…chứ không là “bản sao” của bất cứ ai, của bất cứ thứ thần tượng phàm nhân nào [107]…
Và muốn được như thế thì – theo Đức Thánh Cha – người trẻ chúng ta cần ý thức điều căn bản này là hãy sống tuổi trẻ của mình cách có ý nghĩa và ngoạn mục chứ đừng “dại dột” lao vào những thú vui thoáng qua và nhạt nhòa…MXH cũng như các phương tiện truyền thông khác vẫn hằng ngày giới thiệu với chúng ta trăm ngàn “thú vui” vô vị và nhằm gây cười hoặc khơi dậy lạc thú, nhưng rồi lại “vô trách nhiệm” đứng trước những hậu quả do chính những thứ ấy gây nên…
Bạn trẻ,
Đức Thánh Cha xin chúng ta hãy làm cho tuổi trẻ của mình mang lại lợi ích cho cộng đoàn mình đang sống – cộng đoàn xã hội cũng như Giáo Hội – bằng cách quảng đại cho đi thiện chí và những việc làm tốt – dù nhiều khi sự cho đi ấy đòi chúng ta – những người trẻ – phải có những hy sinh…Ý tưởng này làm cho người viết nghĩ đến một trường hợp rất đẹp của cô giáo tiếng Anh lọt vào top 10 những giáo viên giỏi của thế giới : cô giáo 9X người Mường Hà Ánh Phượng, 29 tuổi…Năm 2016, cô giáo Phượng nắm trong tay tấm bằng thạc sĩ tiếng Anh…và – dù có những lời mời công việc tốt – cô vẫn từ chối để rồi xin dạy tại trường THPT Hương Cần – Thanh Sơn – quê hương Phú Thọ của mình…với số học sinh khoảng 90% là con em bà con dân tộc thiểu số…Cô giáo tiếng Anh ấy – với nhiệt huyết và nhiệt tâm – đã giúp cho các em học sinh – vốn không có những điều kiện thuận lợi để phát triển môn tiếng Anh – trở thành những học sinh có thể trao đổi tiếng Anh với các bạn học sinh trên khắp thế giới qua MXH và các phương tiện công nghệ cao…Cô giúp cho đồng nghiệp của mình quen thuộc với việc sử dụng Internet trong giảng dạy online … Thời gian làm việc với Đài Chân Lý Á Châu, người viết thấy một nữ tu người H’Mông đã một mình phụ trách chương trình phát thanh tiếng H’Mông cho bà con mình với đầy đủ những công đoạn bề bộn: đọc báo – soạn tin – suy niệm – chia sẻ…Công việc của cả một “ban” trong các thứ tiếng khác…Người viết nhìn thấy tinh thần “truyền giáo” của những con người “cháy” hết mình cho chọn lựa của mình – dù họ ở bất cứ lãnh vực nào…Tinh thần ấy cũng là điều Đức Thánh Cha mong mỏi cho người trẻ chúng ta : biết “cháy” với các phương tiện công nghệ cao và MXH trong việc trình bày tình yêu của mình với Người Bạn Giê-su – Đấng bằng lòng chết để cho con người được sống : Giáo Hội – trong Tuần Thánh 2021 này – đang muốn bạn gặp Người Đang Sống ngay trong thế giới bạn thích : MXH và công nghệ cao…
Đấy cũng là những gì Đức Thánh Cha lên tiếng với bạn trong hai số [109 & 110]…
Người viết xin bạn trẻ kiên nhẫn lắng nghe những nhắn nhủ về “Văn hóa ứng xử của giới trẻ trên MXH” được tóm kết lại trong buổi tọa đàm tại trường Đại Học Mở Sài-gòn năm 2019 của các nhà giáo dục và chuyên gia lành nghề:
1-Sống có trách nhiệm với cộng đồng, tuân thủ pháp luật. Bản thân người dùng MXH ý thức trách nhiệm hơn trong việc sử dụng MXH, tự bảo vệ mình.
2-Xây dựng cho mình một lối sống tích cực, lạc quan thì mới chia sẻ những điều tích cực lên MXH.
3-Sứ dụng MXH có mục đích, đặt ra mục tiêu sử dụng MXH cho bản thân.
4-Nhận diện và kiềm chứng thông tin trước khi đăng tải, chú trọng chia sẻ những điều hay.
5-Phải tuân thủ những quy tắc ứng xử ngay trên MXH, bởi gọi là MXH nhưng đó không phải là “ảo”, mà là nơi thể hiện cá tính, nhân cách, hình ảnh “thật” của chủ nhân các tài khoản Zalo, Facebook, Instagram…MXH cũng như người ngoài đời, những gì chia sẻ trên MXH là một sự phản ánh của “con người” bạn, tính cách và lối sống của bạn.
6-Không nói tục, chửi thề, đừng bao giờ bình luận những thông tin mà bản thân không hiểu rõ tường tận. Không nên vô tư thể hiện cảm xúc cá nhân tức thì, bởi lẽ có thể sau khi đăng vài phút, sẽ chợt nhận ra “đúng là lúc nãy mình nóng vội quá, lẽ ra đừng nên đăng.”
7-Bình tĩnh, tỉnh táo trước mọi thông tin có được. Không tận dụng MXH để trở thành người sống bi quan, mà phải trở thành người tử tế.
8-Học tập để có kiến thức về các rủi ro trên MXH để chủ động biết cách phòng chống các nguy cơ khủng hoảng và rủi ro.
Và chúng ta cùng cầu nguyện:
Lạy Chúa Giê-su Ki-tô,
Chúa đã sống tuổi trẻ như chúng con và đã gọi ngay nhiều người trẻ đến ở với Chúa khi Chúa vào đời.
Chúa cùng họ rảo hết các xóm làng, trèo lên những ngọn núi cao, nhiều lần gặp sóng gió trên biển hồ.
Chúa dạy họ cầu nguyện
để đón nhận mạc khải của Chúa Cha,
và sai họ đem bình an đến cho mọi nhà.
Rồi tuôn đổ Thánh Thần xuống trên họ.
Chúa sai nhóm trẻ di xây dựng Giáo Hội và thế giới mới trên nền tảng Tin Mừng
và Tình Yêu của Chúa.
Xin cho người trẻ chúng con hôm nay biết đón nhận ánh mắt yêu thương của Chúa,
bảo nhau đến với Chúa và trở thành người môn đệ Chúa yêu.
Xin thuật lại cho chúng con các dụ ngôn về người trẻ…để chúng con không bỏ nhà…khiến Cha Già phải nhớ thương…
Nhưng chúng con phải sử dụng tài năng với tinh thần tỉnh thức và khôn ngoan.
Xin đào tạo chúng con
như nhỏm trẻ ban đầu của Chúa
để các đôi bạn trẻ
luôn hân hoan vì rượu Chúa mới ban
và để nhiều người trẻ khác
tiếp tục sứ mạng cứu thế
với sức mạnh của Chúa Thánh Thần
hầu nhiều người được sống và được sống dồi dào . Amen
Lm Giuse Ngô Mạnh Điệp – Phục Sinh 2021
