Cách đây hơn một tháng, chúng tôi nhận được lời mời tham dự một buổi đoàn tụ gia đình. Đây là một cuộc đoàn tụ tưởng như không bao giờ xảy ra sau 67 năm bạn tôi mất tích khỏi gia đình. Anh đã cho phép tôi ghi lại và phổ biến câu truyện hy hữu này như một lời tạ ơn Thiên Chúa cho anh chị em của anh được gặp lại nhau, và cũng như một thông điệp gửi đến những ai đang tin vào bói toán.
Bạn tôi là nạn nhân của sự tin tưởng mù quáng vào bói toán. Bố của anh đã bỏ rơi và làm thinh để anh bị bán đi lúc anh mới biết lẫy. Ông làm vậy vì muốn đổi lấy sự giầu sang và tính mạng của ông. Anh đã trôi dạt trên biển đời suốt 67 năm cho đến gần đây mới gặp lại những người thân. Sự thật về cuộc đời lưu lạc của anh chỉ được giải mã sau lần hội ngộ này. Cuộc đời anh nếu đem dựng lại thành phim thì đây là một cuốn phim xã hội với những tình tiết éo le đầy nước mắt, chờ mong, nhưng vô cùng hấp dẫn với hồi kết thúc trong cuộc đoàn tụ chan hòa hạnh phúc.
Câu truyện đoàn tụ của anh bắt đầu từ người con dâu của anh. Người con dâu này vì muốn tìm thêm tông tích gia đình của cô nên đã đi thử DNA. Trong khi cô mong ước tìm ra gia phả của mình về phía của cô, con trai anh cũng muốn thử DNA của mình luôn. Sở dĩ con trai anh làm thế, vì muốn tìm ra nguồn gốc chủng tộc của mình. Tuy nhận mình là người Hoa, nhưng bạn bè và cả vợ của anh vẫn cho rằng anh là người Việt. Kết quả DNA của anh đã cho biết anh rõ ràng là người Việt Nam chứ không có một dính dáng gì đến người Trung Hoa. Tóm lại, anh là người Việt Nam.
Quá thắc mắc về kết quả DNA của mình, chiều hôm đó sau khi đi làm về, con trai anh đã hỏi lại anh là tại sao ba là người Hoa mà trong DNA của con không có một nhiễm sắc thể nào mang huyết thống Trung Hoa. Anh không có câu trả lời, nhưng vẫn cương quyết rằng mình là người Hoa vì cha mẹ là người Hoa. Và rằng anh còn một chị gái hiện nay vẫn còn thất lạc ở Hoa lục.
Không hài lòng với lời giải thích của ba mình, và với kết quả DNA sẵn có, con trai anh quyết tâm tìm cho ra nguồn gốc thực sự của mình. Anh muốn biết, anh là người Việt Nam hay là người Trung Hoa? Trong khi con anh âm thầm tìm kiếm nguồn gốc của mình, một sự trùng hợp ngẫu nhiên là một người nào đó có cha là người Pháp và mẹ là người Việt Nam cũng đang muốn tìm kiếm người thân mất tích cho mẹ mình qua ngả DNA. Gia đình người này cũng đang hy vọng tìm được người em trai của mẹ, người mà bà nói rằng đã thất lạc khoảng 67 năm về trước.
Với hy vọng sớm tìm ra nguồn cội của mình cũng như của cha mình, một hôm con anh đã đưa về cho anh một chiếc hộp nhỏ và nói với anh nhổ vào đó một miếng nước bọt. Tuy anh không biết để làm gì, nhưng nghe con nói thế nên anh cũng làm. Và như một phép lạ nhiệm mầu, khoảng một tháng sau, vào một buổi trưa anh đang cắt tỉa mấy cây cảnh trong vườn bỗng nghe tiếng con anh gọi:
-Ba. Ba vô đây con có chuyện quan trọng muốn báo cho ba biết.
-Việc gì là việc quan trọng. Sao con đang làm lại bỏ sở về. Bộ con bị đuổi việc phải không?
-Không quan trọng đến việc làm của con, nhưng quan trọng đến ba kìa.
Ngừng một lát, con anh nhìn anh bằng cặp mắt hết sức khó diễn tả, rồi chậm dãi nói với anh:
-Ba đã tìm ra được người thân rồi. Người đó là một người đàn bà, và là người Việt Nam.
-Có thật không? Ai cho con biết? Và làm sao có chuyện này vì ba là người Hoa mà.
Lúc này đến lượt vợ anh cũng nhập cuộc. Cả nhà quây quần, ngồi im nghe con anh giải thích:
-Ba còn nhớ không, khi vợ con thử DNA để tìm người thân bên đó, con cũng thử luôn để xác định xem mình là người Hoa hay người Việt, vì ba thì nói con là con cháu người Hoa, còn bạn bè con lại bảo con giống Việt. DNA của con xác định con là người Việt Nam, nên con đã tò mò tìm hiểu về nguồn gốc của ba. Chiếc hộp con đưa cho ba gần tháng trước là chiếc hộp dùng để thử DNA. Con đã gửi mẫu DNA của ba đi, và kết quả cho biết ba cũng là người Việt chứ không phải là người Hoa.
Nhưng tin quan trọng hơn là ba đã tìm ra người nhà của ba nhờ DNA.
Không thể nào có chuyện đó. Anh cố gắng xua đuổi tư tưởng mình là người Việt. Tuy vậy, anh cũng lại nôn nóng muốn biết rõ sự thật. Anh giục con anh:
-Nói đi. Nói mau đi. Tại sao ba là người Việt và tại sao ba có người chị cũng là người Việt?
Ba từ từ nghe con kể:
-Khi con thử DNA cho ba, thì một người khác cũng thử DNA cho người mẹ vì bà có người em trai bị thất lạc khi còn rất nhỏ. Họ chỉ hy vọng vậy thôi, không ngờ, DNA của ba và của bà ấy trùng hợp và có nguồn gốc di truyền chính xác. Đây là kết quả của khoa học. Con và người bạn ấy vui lắm. Chúng con đã coi nhau như cousin sau khi có kết quả DNA, còn ba thì sắp gặp chị của ba. Chúng con đã dàn xếp cho ba và má nó gặp nhau vào tuần tới để nói chuyện.
-Nhưng ngoài DNA ra còn có gì làm bằng chứng?
-Thì ba có những hình ảnh hồi nhỏ của ba vẫn cho con xem đó. Ba không tin DNA thì biết đâu những tấm hình ấy cũng giúp ba. Cousin con cũng nói với má nó mang theo một ít hình gia đình từ trước đó.
Và ngày vui mừng đã đến, ngoài kết quả của DNA, hai bên còn giữ được một tấm hình chụp khi anh mới biết lẫy. Tấm hình này không biết có phải là tấm hình định mệnh hay không, nhưng do ba má nuôi anh tặng lại cho người chú anh, và nó đã đến được tay mẹ ruột anh. Mẹ anh giữ nó rồi đưa lại cho chị anh. Riêng anh, mẹ nuôi anh cũng giữ tấm hình này, và bà đã trao lại cho anh để lưu lại trong album của gia đình. Hai tấm hình giống nhau vì là hai bản sao. Trước kết quả của DNA, và với tấm hình chụp anh hồi còn nhỏ, cả chị anh, người chồng Pháp của chị anh, người con trai của họ cùng với vợ con anh đã ôm nhau khóc vì vui mừng. Những bí ẩn về nguồn gốc gia đình, huyết thống, và chủng tộc của anh, cũng như lý do anh bị lưu lạc xa gia đình đã từ từ được giải mã.
Theo người chị của anh kể, anh sinh ra trong một gia đình Công Giáo đông con gồm 3 trai và ba gái. Anh là con trai út. Anh có hai anh, một chị và hai em gái. Gia đình anh sống trong một xứ đạo của người Bắc di cư năm 1954. Cha mẹ anh được mọi người trong xứ đạo nể trọng và được cho là đạo đức, tốt lành. Nhưng ngoài cái vẻ bên ngoài ấy, bố anh rất mê tín và tin vào bói toán. Chính vì vậy, khi anh vừa biết lẫy tức là khoảng 3 hoặc 4 tháng, ông đã nhất định từ bỏ anh. Lý do, vì anh là con trai thứ ba, mà theo lời thầy bói thì “tam nam bất phú. Tứ nữ bất bần”. Mạng số của anh không hợp với mạng của bố anh. Nếu giữ anh thì một trong hai sẽ phải chết.
Để tìm cách cứu con, thoạt đầu, mẹ anh đã bàn với bố anh và đem anh cho một người chú. Nhưng không hiểu động lực nào, chú anh lại bán anh cho một gia đình người Hoa không con tại Chợ Lớn.
Những gì người chị kể đã làm sống lại ký ức tuổi thơ anh. Anh nhớ lại hồi còn nhỏ gia đình anh là một gia đình người Hoa giầu, và chỉ có mình anh là đứa con duy nhất nên anh rất được chiều chuộng, nâng niu. Nhưng rồi khi anh lên 4 tuổi, cha nuôi anh làm ăn thua lỗi, bị phá sản. Ông buồn phiền sinh bệnh và chết. Mẹ nuôi anh đã tìm cách cứu lại phần nào số vốn làm ăn của cha nuôi anh. Bà đã đến từng người bạn trước đó làm ăn với chồng bà để nói chuyện tiền bạc, nhưng tất cả đều từ chối. Cuối cùng bà đã phải đem anh lang thang đó đây, làm thuê độ nhật. Những lúc túng quẫn nhất, bà chỉ mong xin được chút cơm thừa, canh cặn của chủ để nuôi anh mà cũng không ai cho. Tuy nghèo, nhưng mẹ nuôi anh vẫn không bỏ anh, và tìm mọi cách yêu thương, nuôi nấng anh.
Bản thân anh, anh cũng không nghĩ mình là người Việt Nam, vì sau khi nhận nuôi anh, cha mẹ nuôi anh đã làm giấy khai sinh lại, thay tên đổi họ của anh từ họ Nguyễn thành họ Lâm, và anh đã thành một đứa bé con của một cặp vợ chồng người Hoa trên giấy tờ và pháp lý. Vì được nuôi dưỡng trong một gia đình người Hoa và vì không biết mình bị thay tên đổi họ nên anh không hoài nghi gì về nguồn gốc người Trung Hoa của mình.
Tuổi thơ anh ít có ngày được cắp sách đến trường. Ngôi trường đầu tiên anh học là Trường Tiểu Học Nguyễn Thái Học ở vùng Chợ Lớn. Năm anh lên 8 tuổi, mẹ nuôi của anh lại phải gửi anh vô chùa! Vì lớn lên trong môi trường như vậy, nên từ bé anh lúc nào cũng nghĩ mình là người Hoa, lúc nào cũng mơ ước có ngày được về đại mạc để cưỡi ngựa, bắn cung. Đại mạc là nơi anh luôn luôn ao ước để tới. Ngay bây giờ, anh vẫn thích nói về đại mạc, về đời sống du mục như những cảnh trong phim Anh Hùng Xạ Điêu của Kim Dung. Còn người chị mà má nuôi đã nhắc đến thật ra không phải là chị em ruột của anh, nhưng là người con gái mà cha mẹ nuôi đã để lại đại lục sau khi hiệp định Genevè chia đôi Việt Nam năm 1954. Vào thời điểm đó, ông bà đang làm ăn ở Việt Nam nên không thể về lại Trung Quốc để đem người con gái ấy sang Việt Nam.
Riêng bố mẹ ruột của anh, theo lời chị anh kể, tuy nghe lời của thầy bói bỏ anh, nhưng ông cũng không lọt qua sổ tử thần. Ông được biết đã bị bệnh và chết sau khi anh lưu lạc được hai năm. Mẹ đẻ của anh đã đau đớn, thương nhớ anh đến trầm cảm. Chị anh cho biết, hình ảnh của anh vẫn luôn ám ảnh mẹ anh trong suốt cuộc đời của bà, và cả trên giường bệnh. Trước khi nhắm mắt lìa trần, bà đã nói với các con cái của bà phải bằng mọi giá tìm được anh.
Hiện nay, các anh chị em của anh ngoài 2 anh ở Việt Nam, còn lại chị và hai em gái đều sống tại Hoa Kỳ. Tất cả đều rất vui mừng về cuộc hội ngộ này.
Thiên Chúa đã trả lời cho người mẹ đau khổ của anh sau nhiều năm bà đã khuất bóng.
“Bói ra ma, quét nhà ra rác.”
“Thừa tiền thì đem mà cho,
Đừng có xem bói đem lo cho mình.”
“ Thầy bói, thầy số, thầy đồng,
Nghe ba thầy ấy cái lông không còn.”
Chúng ta có nên tin vào bói toán không? Câu truyện của người bạn vừa kể trên là một trong nhiều câu truyện mà kết quả đã làm đau khổ, tan nát hạnh phúc nhiều người, nhiều gia đình.
Thật ra quá khứ là do ta tạo ra. Hiện tại là của ta, do ta xây đắp. Và tương lai chắc chắn cũng là của ta. Vì tương lai là thành quả mà ta xây dựng từ trong mỗi giây phút của hiện tại. Chỉ có Thượng Đế là người biết rõ vận mệnh của đời ta, nhưng Thượng Đế lại để ta tự do quyết định vận mạng của đời mình. Ngài ở đó để chúc phúc và nâng đỡ ta. Ngài là Thượng Đế với trái tim nhân hậu.
Tiến Sĩ Trần Mỹ Duyệt
