Stokkete | Shutterstock
BẠN HÃY CỨ BƯỚC TỚI NẾU BẠN ĐANG BỊ SA LẦY [1]
Sám hối là để trái tim làm chúng ta tan chảy ra… để chúng ta có thể bắt đầu chuyển động. Đây là bước đi tiến tới tự do.
Mùa Vọng hàng năm đưa chúng ta tiếp xúc với Thánh Gioan Tẩy Giả. Một điều lạ lùng đã xảy ra khi Gioan Tẩy Giả bắt đầu rao giảng trong hoang địa. Tin mừng thuật lại rằng “Mọi người từ khắp miền Giuđê và thành Giêrusalem kéo đến với ông. Họ thú tội, và ông làm phép rửa cho họ trong sông Giođan” (Mc 1:5). Khi tôi đọc câu nói đó, điều khiến tôi phải suy nghĩ kỹ là từ “mọi người”. Mọi người, mọi người đã bước đi. Điều đó tự nó là một phép lạ.
Điều gì có thể lôi kéo toàn bộ dân chúng đứng dậy, từ bỏ sự thoải mái và an phận của mình và di chuyển vào sa mạc để thú nhận tội lỗi của họ?
Một ký ức mạnh mẽ mà tôi có từ thời thơ ấu liên quan đến mẹ tôi và bí tích giải tội. Lúc đó có lẽ tôi khoảng chín hoặc mười tuổi, và tôi nhớ rằng vào một buổi chiều thứ bảy nhàn nhã, mẹ tôi – thật bất ngờ – đã hỏi tôi có muốn đi chung xe với bà không. Tôi vui vẻ nói có. Vì vậy, chúng tôi lên chiếc xe ga của gia đình và lái đến Nhà thờ Thánh Bênađô. Tôi đặc biệt nhớ chúng tôi tấp vào bãi đậu xe hoàn toàn vắng vẻ. Mẹ tôi đỗ xe ở đó, thò tay vào ví, lấy ra một chiếc khăn kẻ sọc và buộc lên đầu (đó là những năm 1960). Sau đó chúng tôi vào nhà thờ. Và mẹ tôi đi xưng tội.
Tôi đã rất ngạc nhiên bởi điều này. Mầu nhiệm của Thiên Chúa và lòng thương xót của Ngài rõ ràng là rất thực đối với mẹ tôi. Nó khiến tôi tự mình muốn biết về Thiên Chúa không thể cưỡng lại này, người mà mẹ tôi vô cùng yêu mến đến nỗi bà đã vui vẻ cắt ngang cơ hội thư giãn hiếm có của mình vào một buổi chiều thứ Bảy và chuyển sang đặt mình trong sự Hiện diện của Ngài. Và ở đó, trong bóng tối của tòa giải tội, bà đã quỳ xuống và khiêm tốn phó thác cho Chúa phần đáng xấu hổ nhất của mình. Bà bước ra khỏi nhà thờ luôn luôn vui vẻ.
Như Đức Nguyên Giáo Hoàng Bênêđictô XVI đã nói: “Những ngày của Mùa Vọng giống như một tiếng gõ nhẹ vào cánh cửa tâm hồn đang bị bóp nghẹt của chúng ta, mời gọi chúng ta dấn thân mạo hiểm tiến tới sự hiện diện mầu nhiệm của Thiên Chúa, Đấng duy nhất có thể giải thoát chúng ta.” [2]
Chúng ta mạo hiểm tiến tới bằng cách chú ý đến tiếng kêu của Gioan Tẩy giả: Hãy sám hối! Thánh Bênađô lưu ý: “Sự ăn năn hối lỗi là cảm giác của một người tức giận với chính mình” [3]. Nhưng ăn năn hối lỗi không phải là khúm núm hay tự lên án mình. Hãy xem những gì Thánh Cyrilô thành Alexandria nói: “Hoa trái của sự ăn năn, ở mức độ cao nhất, là niềm tin vào Chúa Kitô.” [4] Và đức tin đang thừa nhận một Sự Hiện Diện làm thay đổi chúng ta.
Một ân sủng nổi bật của Mùa Vọng là ý thức rằng có một Điều gì đó vĩ đại hơn tội lỗi của tôi, và rằng Điều gì đó Lớn lao hơn luôn kêu gọi tôi ra khỏi chính mình… kêu gọi tôi thoát khỏi sự tập trung vào cái tôi, đố kỵ và ích kỷ của mình. Hối lỗi chỉ đơn giản là thú nhận rằng tôi không thể thực sự là chính mình nếu không có Đấng khác. Cho dù chúng ta là một người chăn cừu, một trong những Đạo sĩ hoặc thậm chí là một thiên thần, để được là chính mình, tôi cần một Đấng lớn lao hơn chính bản thân mình. Và đó là lý do tại sao chúng ta dành cả Mùa Vọng để – giống như họ – đi thẳng đến máng cỏ.
Để làm như vậy, chúng ta cần phải đi vào sa mạc. Vì sa mạc là nơi mà chúng ta cảm thấy mình bất lực, không nơi nương tựa, hư vô. Sa mạc tước bỏ mọi thứ bào chữa mà chúng ta đưa ra, mọi sự tự mãn, những thỏa hiệp, ảo tưởng, dối trá mà chúng ta dựa vào. Học giả Kinh thánh Erasmo Leiva-Merikakis giải thích:
Mọi lời nói thực sự mới mẻ đều bắt đầu trong sa mạc, là vùng đất không có người ở, nơi đó không có gì được coi là đương nhiên và nơi đó không có gì có thể giả vờ là cái mà nó không phải là…. Μετάνοια – ăn năn sám hối có nghĩa là “Hãy chuyển hướng tâm trí của các ngươi ra khỏi những thái độ mà các ngươi đã tự xác định là mục tiêu của đời mình, và trở về với tâm trí của Thiên Chúa.” [5]… Sự ăn năn chính là để trái tim làm chúng ta tan chảy ra để chúng ta có thể bắt đầu chuyển động, vì nơi đâu không có chuyển động thì không có sự sống. [6]
Đó là mong muốn của sa mạc. Hãy bắt đầu chuyển động bằng cách thực hiện một lần xưng tội tốt lành trong Mùa Vọng.
Xưng tội cùng với Đức Thánh Cha Phanxicô: Phác thảo ba bước để xét mình. [7]
Những câu hỏi này sẽ giúp chúng ta chuẩn bị toàn bộ tâm hồn của chúng ta cho việc Hòa giải. Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã chủ sự một buổi lễ sám hối tại Vatican (như vào ngày 17 tháng 3 năm 2017), Ngài đích thân đi xưng tội và nghe lời thú tội của một số giáo dân.
Buổi cử hành nằm trong dự án “24 giờ cho Chúa,” được Hội đồng Giáo hoàng về Cổ võ Tân Phúc âm hóa tổ chức. Sáng kiến này là lời mời gọi các nhà thờ trên toàn thế giới ban bi tích giải tội trong suốt 24 giờ.
Một phác thảo gồm ba bước giúp xét mình để chuẩn bị cho việc xưng tội được cung cấp tại sự kiện ở Vatican.
Sau ba câu hỏi ban đầu, việc xét mình tập trung vào ba lĩnh vực chính :
- Tôi có đến với bí tích Sám Hối với một ước muốn chân thành để được thanh tẩy, hoán cải, canh tân đời sống và kết hiệp mật thiết hơn với Thiên Chúa không? Hay tôi xem nó như một gánh nặng mà tôi hiếm khi sẵn sàng gánh vác?
- Tôi có cố tình quên hoặc giữ im lặng về những tội trọng trong lần xưng tội gần đây nhất hoặc những lần xưng tội trước đó không?
- Tôi đã chu toàn việc đền tội phải làm chưa? Tôi đã đền bù cho những thiệt hại mà tôi đã gây ra chưa? Tôi có tìm cách thực hành những quyết tâm của mình để sửa đổi đời sống theo Tin Mừng không?
Dưới ánh sáng lời Chúa, mỗi người hãy xét mình:
I. Chúa phán: “Ngươi phải yêu mến Chúa là Thiên Chúa của ngươi hết lòng”
- Lòng tôi có thật sự hướng về Chúa không? Tôi có thể nói rằng tôi thực sự yêu mến Ngài trên hết mọi sự, với tình con thảo, trung thành tuân giữ các giới răn của Ngài không? Tôi có cho phép mình bị cuốn hút bởi những thứ trần tục không? Tôi có luôn hành động với mục đích đúng đắn không?
- Tôi có niềm tin vững vàng vào Thiên Chúa, Đấng đã ban cho chúng ta Lời của Ngài trong Con của Ngài không? Tôi có hoàn toàn tuân theo giáo lý của Giáo Hội không? Tôi có quan tâm đến việc đào tạo Kitô hữu của mình, lắng nghe lời Chúa, tham gia việc dạy giáo lý, và tránh bất cứ điều gì có thể là mối đe dọa cho đức tin của tôi không? Tôi có luôn tuyên xưng niềm tin vào Chúa và vào Giáo hội một cách dũng cảm và can đảm không? Tôi có đưa ra bằng chứng về Kitô giáo của mình thông qua các hành động của tôi trong cuộc sống riêng tư và công cộng không?
- Tôi đã cầu nguyện sáng và tối chưa? Lời cầu nguyện của tôi có phải là một cuộc trò chuyện thực sự từ trái tim đến trái tim với Chúa hay đó chỉ là một thực hành bên ngoài trống rỗng? Tôi có nhớ dâng lên Thiên Chúa những hoạt động, niềm vui và nỗi buồn của tôi không? Tôi có tin tưởng hướng về Ngài để được giúp đỡ khi tôi bị cám dỗ không?
- Tôi có tôn kính và yêu mến danh thánh của Thiên Chúa không, hay tôi đã xúc phạm Ngài bằng lời báng bổ, bằng những lời thề dối, hoặc bằng cách sử dụng danh Ngài một cách vô ích? Tôi có bất kính với Đức Trinh Nữ Maria và các thánh không?
- Tôi có giữ ngày thánh của Chúa và các ngày buộc của Giáo Hội, tham dự các cử hành phụng vụ và đặc biệt là Thánh Lễ với sự tham dự tích cực, chăm chú và sốt sắng không? Tôi có tránh làm những công việc không cần thiết vào ngày Chúa Nhật không? Tôi có tuân giữ giới luật xưng tội ít nhất mỗi năm một lần và Rước Lễ trong Mùa Phục Sinh không?
- Tôi có “các ngẫu thần khác” – cụ thể là những thứ mà tôi quan tâm nhiều hơn hoặc đặt niềm tin vào các thứ đó nhiều hơn là vào Thiên Chúa, chẳng hạn như: sự giàu có, mê tín dị đoan, ma thuật hoặc các hình thức ma thuật khác không?
II. Chúa phán: “Hãy yêu thương nhau như Ta đã yêu thương các con.”
- Tôi có thực sự yêu thương người lân cận của mình không, hay tôi đối xử tệ bạc với họ, lợi dụng họ cho tư lợi của tôi và đối xử với họ theo cách mà tôi không muốn bị đối xử? Tôi có gây tai tiếng bằng lời nói và hành động của mình không?
- Trong cuộc sống gia đình, tôi có kiên nhẫn đóng góp và yêu thương đích thực vì lợi ích và sự an lành của người khác không?
Đối với mỗi thành viên trong gia đình:
Đối với trẻ: Con đã vâng lời cha mẹ chưa? Con đã tôn trọng và vinh danh cha mẹ chưa? con có giúp đỡ cha mẹ về nhu cầu tinh thần và vật chất không? Con có học tập chuyên cần ở trường lớp không? Con có tôn trọng những người có thẩm quyền không? Con có nêu gương tốt trong mọi tình huống chưa?
Đối với các bậc cha mẹ: Tôi có quan tâm đến việc giáo dục Kitô giáo cho con cái mình không? Tôi có làm gương tốt cho chúng chưa? Tôi đã hỗ trợ chúng và hướng dẫn chúng với thẩm quyền của mình chưa?
Đối với vợ chồng: Tôi có luôn thủy chung trong tâm hồn và hành động không? Tôi có hiểu biết trong những lúc căng thẳng hoặc lo lắng không?
- Tôi có biết trao ban những gì là của tôi, không ích kỷ nhỏ mọn, cho những người nghèo hơn tôi không? Trong phạm vi tùy thuộc vào tôi, tôi có bênh vực những người bị áp bức và giúp đỡ những người túng thiếu không? Hay tôi đối xử với người lân cận của tôi một cách kiêu ngạo hoặc thô bạo, đặc biệt là người nghèo, người yếu đuối, người già, người bị gạt ra bên lề xã hội và người nhập cư?
- Tôi có ý thức về sứ vụ được trao phó cho tôi không? Tôi có tham gia vào các công việc tông đồ và bác ái của Giáo Hội, cũng như trong đời sống và các sáng kiến trong giáo xứ của tôi không? Tôi có cầu nguyện và góp phần đáp ứng các nhu cầu của Giáo hội và của thế giới, chẳng hạn: cho sự hiệp nhất của Giáo hội, cho việc truyền giáo cho các dân tộc, và cho việc thiết lập công lý và hòa bình?
- Tôi có quan tâm đến hạnh phúc và sự thịnh vượng của cộng đồng nơi tôi đang sống không, hay tôi chỉ quan tâm đến lợi ích cá nhân của mình? Tôi có tham gia càng nhiều càng tốt vào các sáng kiến thúc đẩy công lý, đạo đức chung, hòa bình và các hoạt động từ thiện không? Tôi có làm tròn bổn phận công dân của mình không? Tôi đã đóng thuế thường xuyên chưa?
- Tôi có công bằng, cam kết, trung thực trong công việc và sẵn sàng cống hiến dịch vụ của mình vì lợi ích chung không? Tôi đã trả lương công bằng cho tất cả những người làm việc cho tôi ở bất kỳ khả năng nào chưa? Tôi có trung thành với các hợp đồng và lời hứa không?
- Tôi có vâng lời và tôn trọng chính quyền hợp pháp không?
- Nếu tôi có trách nhiệm hoặc có nhiệm vụ quản lý, tôi chỉ tìm lợi ích cho riêng mình hay tôi phấn đấu vì lợi ích của người khác với tinh thần phục vụ?
- Tôi có thực hành sự trung thực và lòng trung thành, hay tôi đã làm hại người khác bằng những lời dối trá, vu khống, gièm pha, phán xét liều lĩnh và tiết lộ bí mật?
- Tôi có cố dùng bạo lực chống lại tính mạng và sự toàn vẹn về thể chất của người khác không? Tôi đã xúc phạm danh dự của họ, hoặc từ chối họ những gì hợp pháp của họ? Tôi có phá thai hay tư vấn cho một phụ nữ phá thai không? Tôi có giữ im lặng trong những tình huống mà lẽ ra tôi có thể khuyến khích mọi người làm điều tốt không? Trong cuộc sống hôn nhân của mình, tôi có tôn trọng những lời dạy của Giáo hội về sự cởi mở và tôn trọng sự sống không? Tôi đã làm bất cứ điều gì chống lại sự toàn vẹn về thể chất của chính mình (ví dụ như triệt sản) chưa? Tôi có luôn trung thành với tâm trí cũng như thể xác của mình không? Tôi có ôm hận không? Tôi có mâu thuẫn không? Tôi có sử dụng những lời lăng mạ và xúc phạm, do đó khuyến khích sự bất đồng và hiềm khích không? Tôi có bỏ qua việc làm chứng cho sự vô tội của người khác một cách tội lỗi và ích kỷ không? Trong khi lái xe, tôi có đặt tính mạng của mình hoặc của người khác vào tình thế nguy hiểm không?
- Tôi có ăn trộm không? Tôi có bất công đến mức muốn ăn cắp của người khác không? Tôi có làm hỏng đồ đạc của hàng xóm không? Tôi đã trả lại bất cứ thứ gì tôi có thể đã lấy và đền bù cho những thiệt hại đã gây ra chưa?
- Nếu người ta làm hại tôi, tôi có bày tỏ thiện chí muốn làm hòa và tha thứ vì lòng yêu mến Chúa Kitô không? Hay trong lòng tôi nuôi hận thù và mong muốn trả thù?
III. Chúa Kitô phán: “Anh em hãy nên hoàn thiện như Chúa Cha là Đấng hoàn thiện”
- Định hướng cơ bản của cuộc đời tôi là gì? Tôi có được khích lệ bởi hy vọng về sự sống đời đời không? Tôi có tìm cách thắp lại đời sống thiêng liêng của mình qua việc cầu nguyện, đọc và suy niệm lời Chúa, và tham dự các bí tích không? Tôi đã thực hành từ bỏ chính mình chưa? Tôi có sẵn sàng và vui lòng từ bỏ những thói xấu của mình, kiểm soát những đam mê và khuynh hướng đồi trụy của mình chưa? Tôi đã khắc phục được khuynh hướng ganh tị của mình chưa? Tôi đã kiểm soát được sự háu ăn của mình chưa? Tôi có tự phụ và kiêu ngạo, coi thường người khác và luôn đặt mình lên hàng đầu không? Tôi có áp đặt ý chí của mình lên người khác, vi phạm quyền tự do của họ và coi thường các quyền của họ không?
- Tôi đã làm gì với thời gian, sức lực của mình và những ân ban khác mà tôi đã nhận được từ Chúa như những “nén vàng” được đề cập trong Tin Mừng? Tôi có tận dụng tất cả những phương thế này để mỗi ngày tiến tới sự hoàn hảo trong đời sống thiêng liêng và trong việc phục vụ người khác không? Tôi có thụ động và lười biếng không? Tôi sử dụng internet và các phương tiện liên lạc khác như thế nào?
- Tôi có kiên nhẫn chịu đựng những đau khổ và thử thách của cuộc đời với lòng kiên nhẫn và đức tin không? Tôi đã tìm cách thực hành sự từ bỏ mình như thế nào, để hoàn tất những gì còn thiếu trong cuộc khổ nạn của Đức Kitô? Tôi có tuân giữ luật ăn chay và kiêng thịt không?
- Tôi có giữ thân xác mình thanh khiết và trong sạch tùy theo bậc sống của tôi, vì biết rằng đó là đền thờ của Chúa Thánh Thần, dành cho sự sống lại vinh quang không? Tôi có canh giữ các giác quan của mình và tránh làm ô nhiễm tinh thần và thể xác của mình bằng những ham muốn và suy nghĩ đồi trụy, hoặc bằng những lời nói và hành động không xứng đáng không? Tôi có cho phép mình say mê đọc sách, thuyết trình, giải trí hoặc các hình thức giải trí khác trái ngược với sự trung thực của con người và Kitô hữu không? Tôi có gây tai tiếng cho người khác với hành vi của mình không?
- Tôi có hành động trái lương tâm vì sợ hãi hay giả hình không?
- Tôi có tìm cách hành động mọi lúc mọi nơi với sự tự do đích thực của con cái Thiên Chúa, và theo các lề luật của Thánh Thần không? Hay tôi đã để cho đam mê của mình chi phối?
- Tôi có bỏ qua một việc tốt lẽ ra tôi có thể làm không?
Chuyển ngữ: Phêrô Phạm Văn Trung.
Chú thích của người dịch:
[1] LM Peter John Cameron, OP, https://aleteia.org, ngày 03/12/2022
[2] https://excorde.org/2020/advent-hope-join-benedictine-retreat-from-home
[4] Thánh Cyrilô Alexandria, Chú giải Tin mừng Thánh Luca, Bài giảng VII, số 3.8, https://www-tertullian-org.
[5] Erasmo Leiva-Merikakis, Fire of Mercy, 109.
[6] Erasmo Leiva-Merikakis, Fire of Mercy, 114.
[7] Ary Waldir Ramos Diaz, https://aleteia.org, ngày 04/8/2017.
https://aleteia.org/2017/04/08/pope-francis-has-an-examination-of-conscience-for-us-all/
