Mỗi buổi sáng, khi tan lớp học, bầy trẻ ùa vào khu vườn của chàng khổng lồ. Ðó là một khu vườn rộng mênh mông, với lớp cỏ xanh rì và mịn màng, với những bông hoa thấp thó đây đó tựa hồ những ngôi sao lấp lánh. Ðó là chứ nói đến những cây đào với cành hoa màu hồng vào mùa xuân và mang lại những chùm trái ngọt khi bước sang thu. Thỉnh thỏang, những đàn chim đáp xuống trên ngọn cây, cất giọng hát líu lo, kéo chú ý của cả đàn trẻ đang nô đùa, khiến chúng nín lặng để nghe chim ca.
Bỗng một hôm tên khổng lồ trở về nhà. Hắn đi vắng từ bảy năm nay, đi thăm ông Chằng Mập Thù lù, bạn của hắn. Sau khi đã nói hết những chuyện phải nói rồi, hắn trở về lâu đài của mình, và quyết định sẽ không bao giờ ra khỏi nơi này nữa. Về tới nhà, hắn thấy trong vườn của hắn có một bọn con nít nô đùa. Hắn tức giận la hét: “Tụi bây làm gì trong khu đất nhà tao vậy?”
Bọn trẻ sợ hãi, chạy trốn hết. Hắn được dịp nạt thêm: “Vườn nhà tao là của tao, không được đứa nào lui tới, nghe rõ chưa ? Tao sẽ xây bức tường thật cao và viết rõ bản cấm vào”.
Bọn trẻ buồn hết chỗ nói. Tên khổng lồ ích kỷ quá. Từ nay bọn trẻ hết chỗ chơi rồi. Ðường sá thì bụi bặm và lởm chởm đá sỏi. Mỗi lần tan học, đi ngang qua bức tường vây quanh khu vườn của tên khổng lồ, bọn trẻ không ngớt tiếc xót: “Chà, trước đây tụi mình chơi giỡn trong đó thật là thích”.
Thế rồi mùa xuân đến. Cánh đồng lại trổ bông, Ðàn chim lại trở về trên các ngọn cây. Nhưng trong khu vườn của tên khổng lồ thì mùa đông vẫn kéo dài. Ðàn chim không đáp xuống ca hát vì không thấy trẻ em; các cành đào cũng quên trổ bông nữa.
Một bữa nọ, một nụ hoa vừa ló đầu khỏi mặt đất, chợt thấy bản cấm mà tên khổng lồ đã treo, thì nó vội chui tụt xuống đất và ngủ tiếp. Duy chỉ có bà Tuyết với ông Băng là khóai chí: “Chà, nàng Xuân đã quên khu vườn này rồi. Tụi mình có thể ở lại đây suốt năm luôn”.
Thế là ông Băng tiếp tục phủ các cành cây, còn bà Tuyết thì trải lớp thảm trắng che cả cánh đồng cỏ. Chúng còn mời thêm cả cơn gío bấc rít lên dữ dội cả ngày, và rủ mưa đá đập bể các cửa sổ, gạch ngói.
Tên khổng lồ rét run, sợ hãi khi nhìn qua cửa sổ: “Không hiểu tại sao năm nay không thấy mùa xuân đến. Mong sao cho thời tiết khá hơn một tí, chứ cứ điệu này thì chết mất !”. Nhưng mùa xuân rồi đến mùa hè vẫn không tới. Khi trong thôn xóm, mùa thu đã làm chín các trái cây, thì khu vườn của tên khổng lồ vẫn chìm dưới tuyết, băng, gió bấc và mưa đá.
Một buổi sáng nọ, tên khổng lồ thức giấc và nghe thấy một điệu nhạc rất êm dịu: “Cái gì vậy kìa? Dàn nhạc của nhà vua chăng?”
Nhưng không, đó là tiếng hát của chim sơn ca. Ðã từ lâu lắm tên khổng lồ không còn nghe chim hót, nên hắn không còn biết phân biệt các điệu nhạc nữa.
Lạ chưa! Vừa nghe tiếng chim ca, gió bấc không còn gào thét nữa, mưa đá không đập vào mái nhà nữa. Tên khổng lồ mừng rỡ: “Mùa đông đã qua rồi!”. Hắn nhảy phóc xuống giường, nhìn ra cửa sổ. Hắn thấy cảnh tượng lạ lùng. Một bầy trẻ đã xuyên thủng bức tường, và lọt vào khu vườn. Chúng leo trèo trên các cành cây. Nghe tiếng trẻ nô đùa, các cây cỏ tươi tỉnh lại, phủi hết lớp tuyết trên đầu. Các bông hoa cũng chui ra nhỏen nụ cười với bầy trẻ. Ðàn chim cũng không chịu thua: chúng thi nhau trổ những giọng líu lo du dương nhất.
Duy có một góc vườn vẫn còn mùa đông. Ðó là một góc vườn xa nhất. Một em bé tí hon đang loay hoay đi vòng quanh một cây cổ thụ phủ đầy tuyết. Gío bấc thổi từng tràng khiến cây cổ thụ run lập cập với các cành lá cứ trĩu xuống mặt đất. Cây cổ thụ rên siết van lơn em bé tí hon: “Bé ơi, ráng chạm đến ta đi, bám vào ta đi !”.
Em bé cố gắng vươn lên để chạm cành cây cổ thụ, nhưng với mãi không tới. Tên khổng lồ cắm mắt nhìn cảnh tượng ấy, lòng bồi hồi cảm động; “Bây giờ ta đã hiểu rồi. Ta ích kỷ quá … Ðược rồi, từ nay mùa xuân phải trở về trên khu vườn của ta. Ta sẽ đặt em bé tí hon trên cành cây, rồi ta sẽ đạp đổ bức tường. Vườn của ta sẽ mãi mãi thuộc về đàn trẻ thơ”.
Tên khổng lồ từ từ bước xuống thang lầu và tiến ra mở cánh cổng của lâu đài, Vừa thấy hắn, bọn trẻ hỏang sợ chạy tán lọan.
Khu vườn trở lại mùa đông giá. Nhưng em bé tí hon trong góc vườn không nhích gót, bởi vì em không thấy tên khổng lồ. Hắn tiến lại gần em bé, và nhẹ nhàng nâng bổng em lên, đặt êm trên một cành cây.
Bỗng nhiên, các cành cây đều nở rộ bông hoa, các đàn chim kéo đến ca hát, em bé tí hon quàng tay lên cổ tên khổng lồ và tặng hắn một cái hôn yêu mến.
Khi các đứa trẻ thấy tên khổng lồ không còn dữ tợn nữa, chúng lại trở vào vườn, và mùa xuân cũng chạy theo chúng.
“Từ nay vườn này thuộc về các cháu”, vừa nói tên khổng lồ vừa đạp đổ bức tường.
Ðến trưa, các bà mẹ đi chợ về có thể thấy tên khổng lồ đang đùa giỡn với các thiếu nhi trong khu vườn đẹp nhất trên thế giới.
Chiều đến, tất cả các thiếu nhi đến từ gĩa tên khổng lồ. Tên khổng lồ nhìn trước nhìn sau nhưng không thấy em bé tí hon, em bé đã hôn chàng.
“Em bé tí hon đâu mất rồi ? Em bé mà ta đã đặt trên cành cây ấy mà ?”
Các em trả lời: “Chúng cháu cũng không biết nữa. Chắc nó về nhà rồi”.
Tên khổng lồ nhắn các em: “Nhắn em ấy trở lại đây ngày mai nhé”.
Nhưng không ai biết em bé tí hon ở đâu, bởi vì trước đó chưa ai thấy các em cả. Tên khổng lồ buồn lắm. Mỗi ngày, khi tan học, các em nhỏ vào chơi trong vườn, nhưng không thấy em bé tí hon đâu. Tên khổng lồ dò hỏi tin tức của em, mong muốn gặp em, nhưng không cách nào tìm ra chỗ em ở.
Năm tháng trôi qua.Tên khổng lồ trở nên già. Hắn không thể đùa giỡn với các thiếu nhi nữa. Mỗi ngày hắn chỉ ngồi trên ghế để xem các chạy nhảy tung tăng trong vườn. Hắn ngẫm nghĩ: ” Vườn ta lắm hoa thật, nhưng không hoa nào đẹp cho bằng các nhi đồng”. Bây giờ hắn không còn sợ mùa đông nữa, vì hắn biết rằng vào mùa ấy, nàng Xuân đi ngủ một giấc, các bông hoa cũng xả hơi nhưng rồi sẽ tới lúc xuân thức giấc và hoa lại nở.
Bỗng nhiên, tên khổng lồ dụi mắt và trân tráo nhìn thẳng về đàng trước: có cái gì lạ thường quá! Trong góc vườn xa tít nhất, có một cây phủ đầy hoa trắng tinh. Từ những cành cây bằng vàng óng ánh, những trái bằng bạc buông thõng xuống. Dưới các cành cây là em bé tí hon mà tên khổng lồ tìm kiếm bao nhiêu năm nay. Hắn liền xuống thang lầu, mở cửa lâu đài và tiến nhanh về phía em bé tí hon ấy. Nhưng khi đến gần em bé, hắn liền nổi sùng trừng trộ: “Ai đã làm hại em bé này vậy?”.
Thực ra hai bàn tay của em mang vết thương còn đỏ máu và đôi chân xinh xắn của bé có dấu đinh đâm thủng. Tên khổng lồ hét lớn: ” Ai cả gan làm em bé bị thương thế này? Nói cho ta biết, và ta sẽ lấy gươm phanh thây nó ra!”.
Nhưng em bé trả lời nhỏ nhẹ: “Không có ai hết. Ðây là những vết thương của tình yêu thương”.
“Thế thì em là ai vậy?” Tên khổng lồ?hỏi lại. Bỗng nhiên hắn thấy sờ sợ, và quỳ phục xuống đất.
Em bé mỉm cười: “Bữa nọ, ngươi đã cho ta được giỡn trong vườn của ngươi. Hôm nay, ngươi sẽ được vào vườn của ta tức là Thiên đàng”.
Chiều hôm ấy, sau lúc tan học, khi các trẻ em trở lại khu vườn để nô đùa, chúng thấy tên khổng lồ nằm chết dưới cây, mình phủ đầy hoa trắng.
Oscar Wilde (1856-1900)
Lm Phan Tấn Thành sưu tầm