Bản chất khủng hoảng hiện nay là khủng hoảng niềm tin vào Thiên Chúa “ Sau đệ nhị thế chiến, tư tưởng của Bonhoeffer một mục sư Tin Lành đã chết trong trại tập trung Đức Quốc Xã năm 1945 lan tràn sang Mỹ, ảnh hưởng mạnh mẽ trên một số mục sư và dần dần tạo thành một khuynh hướng thần học gọi là “ Khoa thần học tuyên bố sự cáo chung của Thiên Chúa” như ở Mỹ, Anh với những tên tuổi như J. Robinson qua tác phẩm “ Honest to God”. Tác phẩm này được xếp vào loại sách bán chạy nhất trong năm 1963 ở Mỹ. Điều ấy chứng tỏ dân Mỹ đón nhận các sứ giả của nền thần học mới vừa khai nguyên một cách nồng nhiệt đến mức độ nào. Chủ trương của khuynh hướng thần học Tin Lành mới này mỗi ngày một lan rộng và gây thêm uy thế khiến cho nhiều người đặt lại vấn đề Chúa và dường như muốn kéo Chúa xuống gần con người, gần quá đến nỗi làm giảm thiểu tính siêu việt của Người để chỉ còn lại tính “ người” ở nơi Chúa mà mất tính Chúa ở nơi “ người” ( Nguồn Simonhoa Dalat – Lm Đỗ Xuân Quế O. P ).
Thật sự thì nguyên nhân khủng hoảng không phải vì …đã kéo Thiên Chúa xuống…gần con người. Trái lại là do từ bấy lâu nay thần học đã …đẩy Thiên Chúa ra xa ( siêu việt ) khỏi con người. Thiên Chúa một khi đã bị …đẩy xa khỏi con người như thế thì việc tìm kiếm trở nên hoàn toàn bất khả. Đang khi đó Thiên Chúa lại là Đấng hiện hữu ngay ..ở trong ta và đòi hỏi mỗi người cần hết lòng tìm “ Ngài do một người mà làm nên mọi dân tộc trong loài người để ở khắp mặt đất, định niên hạn và cương giới cho chỗ ở của họ cốt để họ tìm kiếm ĐCT hầu mong tìm kiếm được Ngài dẫu Ngài chẳng ở xa mỗi một người trong chúng ta. Vì trong Ngài chúng ta sống động và tồn tại như một vài thi nhân của các ông đã vịnh rằng: Chúng ta cũng là dòng dõi của Ngài” ( Cv 17, 26 -28 ).
Có thể nói sống tôn giáo là sống trong cuộc tìm kiếm Thiên Chúa Đấng chưa ai từng thấy biết ( Ga 1, 18 ). Mặc dầu không thấy biết thế nhưng bởi chúng ta thuộc dòng dõi được tuyển chọn thế nên từ trong tâm khảm vẫn hằng mong mỏi gặp được Ngài. Thánh Augustin dâng lời khẩn nguyện “ Lạy Chúa, Chúa đã dựng nên con vì Chúa thế nên tâm hồn con còn xao xuyến mãi cho đến khi gặp được Ngài”.
Tìm kiếm để gặp được Thiên Chúa đó là mệnh lệnh của Đức Ki Tô dành cho hết thảy “ Trước hết hãy lo tìm kiếm Nước ĐCT và sự công chính của Ngài” ( Mt 6, 33 ). Chữ “ Trước hết” ở đây cho thấy ý của Chúa là muốn cho ta phải lấy sự tìm kiếm Nước Trời làm ưu tiên hàng đầu, đừng nên lo lắng thái quá cho những nhu cầu bản thân hay gia đình…..Ngay cả Mattha lo phục vụ bữa ăn cho Chúa và các môn đệ khi Ngài đến thăm nhà mà cũng bị Ngài quở trách “ Ớ Mattha, con lo lắng và bối rối về nhiều việc quá nhưng chỉ có một điều cần yếu mà thôi. Maria đã chọn phần tốt nhất không ai có thể đoạt được” ( Lc 10, 41 -42).
Những thứ có thể bị đoạt mất là của cải, sức khỏe, danh vọng chức quyền v.v. Đó là những thứ …ở bên ngoài mình, còn thứ không ai có thể đoạt mất đó là Nước Trời vẫn luôn sẵn đủ ở nơi mình. Quả là Nước Trời vẫn sẵn đủ nhưng nó lại là thứ vô hình vô tướng chẳng những giác quan không thể nhận biết mà lý trí cũng chẳng thể suy thấu. Chính vì Nước Trời là thực tại vượt ngoài ngôn ngữ diễn tả thế nên Đức Ki Tô khi nói về mầu nhiệm ấy Ngài đã chỉ dùng dụ ngôn: Nước Trời giống như viên ngọc chôn giấu trong ruộng. giống như hạt cải, như men trong bột v.v…
Diễn tả của ngôn ngữ luôn có giới hạn của nó nhưng cũng chính vì điều này mà Nước Trời chỉ có thể có được thông qua cuộc tìm kiếm lâu dài “ Có tia sáng của Chúa chiếu trong mỗi tâm hồn. Nhưng ở nhiều tâm hồn cần phải khơi gợi nó lên để làm cho nó cháy bừng, con hãy ra khỏi giấc ngủ của con đi. Hãy nhận ra Thiên Chúa đang ở trong con. Hãy nuôi dưỡng sự hiện diện Ngài và làm cho nó lớn lên và bừng sáng ra. Một hạt giống phải được vùi xuống đất trước khi nó mọc lên. Nó mang trong mình cả một tiềm lực nhưng tiềm lực này như đang ngủ cho đến khi người ta tạo điều kiện tốt cho nó được mọc lên và tăng trưởng. Con đang mang trong con Nước của Thiên Chúa, Nước Trời nhưng nếu con không đánh thức nó dậy và không khởi sự tìm nó, con sẽ không thể thấy nó và nó cứ nằm đó y nguyên như cũ. Có nhiều linh hồn không biết thức tỉnh mình về điều đó. Họ như những hạt giống được đóng gói kín. Con phải lo bứt hết các xiềng xích của mình ra để được tự do. Ngay khi con ước muốn điều đó thì con đã được sự trợ giúp từ mọi phía nhưng trước hết con phải ước muốn đã” ( Aileen Caddy Sđd ngày 15 tháng 12 ).
Trong việc tìm kiếm, Chúa nói phải bứt hết xiềng xích của mình ra để được tự do. Vậy ta nên hiểu xiềng xích đó là những gì ? Xin thưa có hai loại xiềng xích, một là những đam mê dục vọng gọi là phiền não chướng và hai là những thành kiến kể cả những quan niệm lập trường thần học, triết học đủ loại mà mình đã tiếp thu trong nhiều năm gọi là Sở tri chướng. Trong hai thứ chướng ngại này thì phiền não chướng tuy rằng nó có vẻ ồn ào đáng sợ nhưng thật ra nó lại dễ cởi xiềng tháo cũi hơn là chướng sở tri rất nhiều. Với sở tri chướng con người như bị tê liệt trí não, nó chính là tội phạm đến Chúa Thánh Thần mà Đức Ki Tô đã có lần đề cập.
Mặt khác và điều này mới thật nghiêm trọng, người ta cứ đinh ninh rằng chân lý có thể đạt được bằng cách học hỏi, nghiên cứu công phu này khác khiến cho việc tu tập tức Thánh hóa bản thân trở thành vô nghĩa. Lại nữa chẳng biết từ bao giờ, giáo dân nói chung đều chỉ biết …khoán trắng cho các cha các thầy còn mình thì hoàn toàn thụ động hầu như không đụng đến một ngón tay để cải tạo con người mình. Tuy nhiên cái lỗi này chẳng biết là từ đâu ??? Chân lý không thể nào có bằng sự thụ động mà phải hết lòng tìm “ Nếu con chăm chỉ tìm kiếm, chắc chắn con sẽ tìm ra cái “ Trở nên một với Cha” là nguồn mạch của mọi cuộc đời. Nhưng con phải dành thời giờ để tìm ra nó. Vì đó không phải là cái gì rớt xuống đã chín sẵn cho con ăn mà phía con chẳng có một chút ước muốn da diết nào để tìm hiểu Cha, hiểu chân lý của Cha. Và tìm kiếm cho đến khi con thấy được điều gì có ý nghĩa đối với con. Kinh nghiệm sâu sắc của tâm linh về sự hiểu biết ở bên trong chỉ đến với những tâm hồn thực tình muốn biết. Vậy con đừng có bì bõm mơ hồ trong những kinh nghiệm tâm linh. Việc tiến lên và từ đó rút kinh nghiệm cho nội tâm là điều tùy thuộc vào con” ( Aileen Caddy Sđd ngày 14 tháng 5 ).
Thấy được điều có ý nghĩa sau khi đã hết lòng tìm kiếm, điều ấy chẳng phải là cái gì khác mà là một kinh nghiệm giác ngộ tâm linh để có thể đi đến chỗ kết hợp mật thiết với Đấng Cha ở nơi chính mình./.
Phùng Văn Hóa
( Kỳ sau: Tìm kiếm để kết hợp )
