Mỗi năm, đến mùa Vọng, Giáo Hội lại trình bày khuôn mặt khả ái của thánh Gioan Tẩy giả, người dọn đường của Chúa.
Người dọn đường cũng chính là người kêu gọi người khác dọn đường bằng sự “ăn năn thống hối”. Lý do mạnh để thánh Gioan mời gọi ăn năn sám hối đó là: “Nước trời đã gần đến”. Nghĩa là Chúa chúng ta sắp đến rồi, bởi thế phải dọn đường, phải ăn năn sám hối, làm cho con đường tâm hồn của mỗi cá nhân nên thanh sạch, xứng đáng Chúa ngự đến.
Khi kêu gọi dọn đường, chính là lúc thánh Gioan dọn đường cho Chúa. Nói cách khác, nhiệm vụ dọn đường của thánh Gioan là kêu gọi dọn đường.
Có hai con đường phải dọn:
– Thứ nhất: Nghe lời thánh Gioan, dọn chính tâm hồn mình.
– Thứ hai: Như thánh Gioan đã làm, chúng ta còn có nhiệm vụ giúp anh chị em xung quanh dọn tâm hồn cho Chúa.
Dọn tâm hồn mình đã khó, giúp anh chị em dọn tâm hồn họ còn khó hơn. Cả hai đều đòi chúng ta phải khiêm nhu, chân thành, trung thực, biết mình, biết anh chị em, tôn trọng anh chị em. Trên tất cả những cái biết ấy, người dọn đường phải biết cầu nguyện.
Trong một đoản văn ngắn, tác giả Jack Canfield – Mark Hansen kể rằng, một ngày nọ, bạn của anh đi dạo trên một bờ biển ở Mêhycô. Từ xa, anh ta nhìn thấy một người mải nhặt cái gì đó trên cát rồi ném ra xa. Anh tò mò đến gần xem cho rõ. Hóa ra người ấy lượm từng con sao biển mắc cạn ném xuống biển. Người đang đi dạo ngạc nhiên: “Xin chào ông, ông làm gì vậy?”. Người đàn ông đang lượm sao biển trả lời: “Tôi ném những con sao biển tội nghiệp này về với đại dương. Thủy triều đã xuống thấp, chúng đang kẹt lại trên bãi cát. Nếu không giúp chúng trở lại biển cả, chúng sẽ chết mất”. Người đàn ông đi dạo càng thấy khó hiểu: “Có đến cả ngàn sao biển mắc cạn, ông đâu có thể nhặt cho hết. Lại còn hàng trăm bãi biển khác trên khắp duyên hải này! Ông không thấy là ông không thể một mình thay đổi số phận những con sao biển sao?”. Người lượm sao biển tiếp tục cúi xuống với nụ cười hiền lành, lượm một con sao biển và ném về phía biển xanh, từ tốn đáp lại: “Nếu thế, ít ra thì ta cứ hãy thay đổi số phận con sao biển này vậy!”.
Ai đó nói rằng: Thà đốt lên một ngọn nến còn hơn ngồi nguyền rủa bóng đêm. Đúng là cá nhân sẽ khó thay đổi một tác động to tác, khó làm rung chuyển một nếp nghĩ, nếp sống nào. Nhưng “khó” không có nghĩa là không thể. Thực tế xã hội cũng như Giáo Hội cho thấy, có những cá nhân làm nên những điều lớn lao từ cung cách sống, sự suy nghĩ, việc làm… có thể lẫy lừng, nhưng cũng có thể thầm lặng, nhỏ bé, đơn hèn.
Chẳng hạn, có ai ngờ, một nữ tu yếu ớt, chỉ sống trên trần gian 24 năm như thánh nữ Têrêsa Hài Đồng, theo cách nhìn của người đời: chỉ là một người chôn mình trong bốn bức tường của dòng Kín, lại có thể để lại cho đời một lối đi lên siêu phàm chỉ bằng con đường tình yêu đơn sơ, bé nhỏ. Một con đường nên thánh mà cả Giáo Hội, có biết bao nhiêu người tài ba lỗi lạc, lại không thể khám phá. Một con đường mà Giáo Hội cứ phải nhắc nhở và mỗi Kitô hữu cứ phải học tập không ngừng.
Chúng ta vẫn bắt gặp những cá nhân thắp lên ngọn nến đời mình, nhằm xóa hay làm giảm bớt bóng đêm của thù hận, nuôi lòng thù hận, của ganh tỵ, của hiềm khích trong chính hiện tại này như: Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II; Mẹ Têrêsa thành Calcutta; Đức hồng y Phanxicô Saviê Nguyễn Văn Thuận…
Đành rằng cá nhân sẽ khó có thể ném hết những con sao biển về với biển, nhưng vẫn làm cho rất nhiều con sao biển sống.
Những người vĩ đại như thánh Têrêsa, Đức Thánh Cha, Mẹ Têrêsa, Đức Hồng y, chắc không thể lôi kéo hết mọi người. Nhưng đã, đang và sẽ có biết bao nhiêu tâm hồn thiện chí ấp ủ những tấm gương tuyệt vời ấy trong lòng từng giây phút, để mỗi giây phút đi qua, họ được nên thánh hơn.
Nếu chúng ta khó biến đổi cả một não trạng hay một nếp sống, đó không là điều lạ. Chắc không ai dám mơ mình làm được như thế. Nhưng bạn và tôi có thể mơ ước tự biến đổi chính mình, để nhờ biến đổi mình, ta làm lây lan sự biến đổi ấy nơi anh chị em. Chỉ có thể biến đổi người khác khi mình đã là người biến đổi! Tự biến đổi chính mình, dẫu khó, nhưng không ai có quyền cho rằng, mình không làm được. Vì như thế là cố chấp trong tình trạng cũ kỹ, có khi tội lỗi. Nếu cố chấp, ta là kẻ tự mình tách khỏi Thiên Chúa, từ chối ơn của Người.
Thông thường, chúng ta hay đổ lỗi cho số đông để không làm gì nên tốt hơn, ngay cả khi cần phải vượt qua tình trạng sống nửa vời của bản thân. Chẳng hạn, sống giữa những kẻ tham lam, hối lộ, lưu manh…, thay vì phải vươn lên cho lòng mình thanh thoát, ta lại ngã nhào vào đám đông ấy, để chước cám dỗ lôi kéo mình. Miệng thì nói mình có đức tin, còn biểu hiện của hành vi, lối suy nghĩ lại đi xa đức tin, nhưng vẫn cho rằng nhiều người cũng sống như tôi, vì thế “ai sao tôi vậy”, không hề nuôi một chút ý thức biến đổi nào. Nếu để cho suy nghĩ loại này len lỏi vào đời sống đức tin, đó là một mối nguy khó lường. Như thế là tự mình giết chết đức tin của mình. Ta không bao giờ được phép cho rằng, mình là người Công giáo, là người của Thiên Chúa, mà không cần cố gắng. Vì không ai tự hào mình có đức tin, nhưng trong thực tế không sống đức tin, lại có thể đạt được lý tưởng ơn phần rỗi. Chính thánh Gioan Tẩy giả khẳng định điều đó, khi dùng những lời rất cứng rắn, đến nỗi như một lời răn đe mạnh: “Hỡi nòi rắn độc, ai bảo các ngươi trốn lánh cơn thịnh nộ hòng đổ xuống trên đầu các ngươi. Hãy làm việc lành cho xứng với lòng thống hối; chớ tự phụ nghĩ rằng: tổ tiên chúng ta là Abraham. Vì ta bảo cho các ngươi hay: Thiên Chúa quyền năng có thể khiến những hòn đá trở nên con cái Abraham. Đây cái rìu đã để sẵn dưới gốc cây. Cây nào không sinh trái tốt, sẽ phải chặt đi và bỏ vào lửa…”.
Có nhiều con đường. Nhưng đường quan trọng là đường dẫn đến cõi lòng. Con đường không chăm sóc sẽ sinh nhiều bụi cây, bờ cỏ, rác rưởi…, cản mất lối. Cũng vậy, đường vào tâm hồn phải là con đường quang đãng, sạch sẽ. Đó là con đường đưa Chúa đến lòng ta. Để Chúa có thể ngự đến, mỗi một người hãy biến đổi bằng cách bạt phẳng núi đồi của tự kiêu, tự mãn; lấp đi những mấp mô, hay hố sâu ngăn cách tình yêu, lòng tha thứ. Ăn năn thống hối là dọn lòng mình. Hãy ăn năn thống hối vì Chúa đã gần đến. Nếu không, ta sẽ rơi vào nguy hiểm. Bởi “Cái rìu đã để sẵn dưới gốc cây. Cây nào không sinh trái tốt sẽ phải chặt đi và bỏ vào lửa”.
Lm. JB Nguyễn Minh Hùng
