“Giuse đón vợ về nhà” (Mt 1,24)
Sợi chỉ đỏ:
– Ngôn sứ Isaia báo cho vua Achaz về một nhân vật mệnh danh là Emmanuel (Bài đọc I)
– Tv 23 bày tỏ niềm tin tưởng Thiên Chúa sẽ đến như một vị Vua vinh hiển (Đáp ca)
– Đức Giêsu chính là Emmanuel mà Isaia đã tiên báo (Tin Mừng)
– Thánh Phaolô khẳng định Đức Giêsu thực hiện những lời tiên tri xưa (Bài đọc II)
I. DẪN VÀO THÁNH LỄ
Trong suốt Mùa Vọng, chúng ta mong chờ Đức Giêsu đến. Nhưng chúng ta mong chờ Ngài mang gì đến cho chúng ta : Tiền bạc chăng ? Thành công chăng ? Sức khoẻ chăng ?
Lời Chúa hôm nay trả lời rằng : Ngài mang đến cho chúng ta chính bản thân Ngài, bởi vì Ngài là Emmanuel, nghĩa là Thiên Chúa ở cùng chúng ta. Đó là điều quý báu nhất và bao gồm tất cả mọi điều báu.
Trong Thánh lễ này, chúng ta hãy nguyện “ở với” Chúa cũng như Ngài đã “ở với” chúng ta.
II. GỢI Ý SÁM HỐI
– Đức Giêsu đã bỏ trời xuống thế để ở với loài người chúng ta. Nhưng lắm khi chúng ta quên mất Ngài, không hề nhớ tới Ngài.
– Đức Giêsu ngự trong Nhà Tạm để chúng ta dễ đến với Ngài. Nhưng rất ít khi chúng ta đến đó để gặp Ngài.
– Chúng ta không “cùng ăn, cùng ở, cùng làm” với Đức Giêsu trong cuộc sống hằng ngày.
III. LỜI CHÚA
1. Bài đọc I (Is 7,10-14) :
Khi ấy vương quốc Giuđa đang bị đế quốc Assyria đe dọa. Ngôn sứ Isaia khuyên vua Achaz đừng sợ, hãy trông cậy vào sự trợ giúp của Thiên Chúa. Nhưng vua Achaz hoài nghi. Để khuyến khích nhà vua thêm tin tưởng, Isaia cho nhà vua một dấu chỉ : “Này đây một phụ nữ sẽ thụ thai, sinh một con trai, và tên con trẻ sẽ là Emmanuel, nghĩa là Thiên Chúa ở với chúng ta”.
Lời tiên tri này trước tiên ứng vào hoàn cảnh của vua Achaz : Quả thực sau đó hoàng hậu vợ vua Achaz (“phụ nữ”) đã thụ thai và sinh cho nhà vua một thái tử. Việc sinh ra thái tử là dấu chỉ chứng minh rằng Thiên Chúa sẵn sàng phù hộ cho vua Achaz nếu ông thực lòng trông cậy nơi Ngài (“Thiên Chúa ở cùng chúng ta”).
Về sau người ta đã hiểu rộng hơn và coi đây là lời tiên tri về Đấng Messia sẽ đến. Người ta còn tin rằng Đấng Messia ấy sẽ do một trinh nữ sinh ra. Vì thế bản dịch 70 bằng tiếng hy lạp đã dùng chữ “trinh nữ” thay vì chữ “phụ nữ”.
2. Đáp ca (Tv 23) :
Tv 23 được dùng trong những cuộc hành hương lên đền thờ Giêrusalem. Người ta ý thức rằng Thiên Chúa chính là Vua vinh hiển ; và chỉ những ai có bàn tay vô tội và tâm hồn trong sạch mới xứng đáng đến trước nhan Ngài.
Quan niệm này đúng. Nhưng đến thời Tân Ước (như bài Tin Mừng sẽ cho ta thấy), Thiên Chúa sẽ ưu ái loài người đến nỗi bỏ qua đòi hỏi trên : chẳng những không đòi những người muốn đến với Ngài phải có tay sạch lòng thanh, Ngài còn hạ cố xuống với loài người để thành Emmanuel, Thiên Chúa ở cùng chúng ta.
3. Tin Mừng (Mt 1,18-24) :
Đức Giêsu Ngôi Hai Thiên Chúa đã sinh ra, làm một con người như mọi người : có mẹ là một người nữ mang tên Maria, cha là một bác thợ mộc tên là Giuse.
Nhưng thiên thần Gabriel cho thánh Giuse biết những đặc tính thiêng linh của Đức Giêsu : Ngài được thụ thai là “bởi phép Chúa Thánh Thần”, Ngài đến trần gian là “để cứu dân mình khỏi tội”.
Thánh Matthêu hiểu rằng việc này làm ứng nghiệm lời tiên tri của ngôn sứ Isaia : Đức Giêsu chính là Emmanuel, Thiên Chúa ở cùng chúng ta.
4. Bài đọc II (Rm 1,1-7) :
Thánh Phaolô muốn tín hữu Rôma hiểu rõ về Đức Giêsu : Tuy Ngài đã sinh ra “theo huyết nhục”, nhưng nguồn gốc của Ngài rất cao sang vì Ngài “bởi dòng Đavít”, “đã được tiền định là Con Thiên Chúa”, và “đã sống lại từ cõi chết”.
Từ ý thức đó, Thánh Phaolô khuyên các tín hữu hãy sung sướng vì được thuộc về một Đấng cao sang như thế : “Đó chính là Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta”, đồng thời cũng hãy sung sướng với ơn gọi của mình : “Anh em là những người mà Chúa Giêsu Kitô đã kêu gọi”.
V. GỢI Ý GIẢNG
1. Chỉ cần một so sánh tầm thường
Đức Giêsu là Emmanuel, Thiên Chúa ở cùng chúng ta.
Chỉ cần một so sánh rất tầm thường, chúng ta sẽ thấy đó là một ơn rất to lớn mà Thiên Chúa ban cho chúng ta :
Tôi có một người bạn vừa tốt vừa đa tài đa năng. Mỗi khi có chuyện gì cần, tôi gọi thì anh đến và anh giúp tôi giải quyết rất tốt đẹp. Tôi sung sướng lắm. Nhưng nhiều khi tôi đang cần mà anh lại đang đi vắng xa nên không giúp gì cho tôi được. Khi đó tôi ao ước : phải chi người bạn ấy luôn ở với tôi !
Chúa Giêsu hơn người bạn ấy rất nhiều : Ngài không chỉ là một con người mà còn là Thiên Chúa. Ngài không chỉ đa tài đa năng mà còn là toàn tài toàn năng. Ngài nói “Này Ta ở cùng chúng con mọi ngày cho đến tận thế”. Ngài đúng là Emmanuel, Thiên Chúa ở cùng chúng ta. Còn gì quý hơn !
2. Thế nào là một Tin Mừng ?
Một tin chỉ là Tin Mừng khi nó đáp ứng một ước mong mà người ta chờ đợi. Thí dụ chén cơm là tin mừng cho người đang đói, mùa gặt bội thu là tin mừng cho người nông dân đã khổ công cấy cày. Nếu không ước mong đợi chờ thì chẳng có tin mừng : chén cơm không phải là tin mừng cho người đã no, mùa gặt cũng chẳng là tin mừng cho người không làm ruộng.
Thánh Phaolô nói với tín hữu Rôma rằng ngài mang đến cho họ một Tin Mừng, đó là Thiên Chúa đã ban Con của Ngài cho loài người. Và tín hữu Rôma đã vui mừng vì họ có được một Đức Chúa cao cả quyền năng hơn các thần thánh nhan nhãn trong các đền thờ ở Rôma.
Lẽ ra sống trong Mùa Vọng thì phải mong chờ Chúa. Nếu ta không mong chờ Chúa thì việc Chúa Giáng sinh không là Tin Mừng cho ta gì cả.
3. Chúa ở cùng chúng con
Lạy Chúa, tên Chúa là Emmanuel, Chúa ở cùng chúng con.
Nhưng đã có biết bao người lấy danh thánh Chúa khắc vào dây lưng, hùng hùng hổ hổ xông ra trận để chém giết anh em đồng loại ! Biết bao người đã đi tàn sát nhân danh Chúa, tuy họ không xâm tên Chúa vào ngực hay khắc vào dây nịt.
Chúa ở với chúng con để kéo chúng con ra khỏi tội lỗi, chứ không phải làm cớ cho chúng con bênh vực mình, bênh vực những hành vi tội lỗi của mình.
Chúa ở với chúng con để giúp chúng con vượt qua những chướng ngại trên con đường đi tìm công lý và tình huynh đệ, chứ không phải để dẫn chúng con đến những quần đảo thoát ly.
Chúa hãy ở với chúng con những khi vì sợ hãi, chúng con ngừng bước hay lui bước. Chúa hãy ở với chúng con khi vì lơ đễnh chúng con đi lạc đàng chính nẻo ngay.
Thân lạy Emmanuel, xin Chúa hãy luôn ở cùng chúng con ! (Trích Công giáo và Dân tộc, số đặc biệt giáng sinh 1998)
4. Chuẩn bị Lễ Giáng sinh
Ngày nay thói quen mừng lễ Giáng sinh có thể nói là rất phổ biến : hầu hết mọi người trên thế giới, dù là người có đạo hay không có đạo, cũng đều quen mừng lễ Giáng sinh. Tuy nhiên, hầu như ai ai cũng coi đây là một dịp lễ vui, có nhiều hoa đèn, nhiều tiếng thánh ca. Trong dịp lễ Giáng sinh người ta cũng sáng tác nhiều tiêu phẩm văn nghệ rất cảm động nhưng qua đó ta thấy được khía cạnh mỉa mai là lễ Giáng sinh đã không được mừng đúng ý nghĩa. Có một tiểu phẩm kể chuyện một em bé gái nghèo, đêm Giáng sinh phải co ro lặn lội trong sương tuyết để bán từng hộp que diêm, trong khi đó thì xa xa vọng lại tiếng hát thánh ca réo rắt ; một tiểu phẩm khác kể chuyện một tên ăn trộm coi lễ Giáng sinh là dịp tốt để hành nghề, nó biết đêm đó nhà giàu nào cũng có nhiều bánh trái, cho nên nó đợi đến lúc người ta di dự lễ ở nhà thờ để lẻn vào ăn trộm, và xa xa vọng lại cũng những hồi chuông giáng sinh rộn rã.
Cũng có một tác phẩm tuy không nói về lễ Giáng sinh nhưng cũng mang cùng một ý nghĩa. Đây là một chuyện phim tưởng tượng. Đạo diễn tưởng tượng có một Đức Giáo hoàng vì chán cảnh lễ nghi rườm rà trong Tòa Thánh Vatican nên nhân một dịp đi lạc khỏi Tòa Thánh, đã đi luôn vào sống ở một ngôi làng nghèo. Làng này đang bị bệnh dịch hoành hành nên bị cắt đứt mọi liên lạc với bên ngoài, lương thực khan hiếm. Trong làng có một cái cối dùng sức gió để cung cấp nước, nhưng cối gió đã hư và không ai sửa. Nếp sống quá khổ cực khiến người ta không đến nhà thờ nữa, nhà thờ bị hoang phế, và chính vị Linh mục coi sóc nhà thờ đó cũng chán nản hồi tục đi làm nghề chăn cừu. Đức Giáo hoàng đã cùng với dân làng đi moi đống rác, tiếp xúc với những trẻ em lang thang bụi đời, và động viên người ta cùng Ngài sửa lại cái cối xay nước. Sau một thời gian làm việc vất vả với rất nhiều khó khăn, cái cối xay gió ấy đã được sửa chữa và hoạt động lại. Cho tới lúc đó dân làng mới biết Ngài chính là Giáo hoàng. Và Ngài giã từ họ trở về Tòa Thánh. Cuốn phim kết thúc với cảnh Đức Giáo hoàng chủ tọa một Thánh lễ có rất đông người tham dự, đặc biệt trong số đó có dân chúng của cái làng nghèo khổ kia và cả vị Linh mục nữa, vị Linh mục này đã trở về với đoàn chiên giáo dân của mình. Chắc chúng ta hiểu được ngụ ý của đạo diễn : Nếu giáo hội chỉ thu mình trong các lễ nghi ở nhà thờ thì dần dần Giáo hội sẽ xa lìa quần chúng và quần chúng cũng xa lìa Giáo hội. Còn Giáo hội dấn thân phục vụ những nhu cầu thiết thực của quần chúng thì quần chúng sẽ đến vây quanh Giáo hội.
Ngôi Hai Thiên Chúa giáng sinh là Emmanuel, nghĩa là “Thiên Chúa ở cùng chúng ta”. Giáo Hội cũng phải là Emmanuel. Và mỗi tín hữu cũng phải là Emmanuel.
V. LỜI NGUYỆN CHO MỌI NGƯỜI
CT : Sau lời truyền tin của sứ thần Gabriel và lời đáp “Xin vâng” của Trinh nữ Maria, Ngôi Lời đã mặc lấy xác phàm trong lòng Đức Mẹ. Tin tưởng vào tình thương của Chúa, chúng ta cùng dâng lời nguyện xin.
1- Hội Thánh là dấu chỉ tình thương cứu độ của Chúa đối với nhân loại. / Chúng ta hiệp lời cầu xin cho mọi thành phần trong Hội Thánh / biết luôn cố gắng sống bác ái yêu thương / để trở nên khí cụ Chúa dùng đem tình thương đến cho mọi người.
2- Hiện tại / sự xuất hiện của nhiều giáo phái kỳ bí là một thảm họa cho nhân loại / vì họ dạy những điều sai trái. / Nhưng đáng tiếc là có nhiều người gia nhập các giáo phái này / và bị khống chế chặt chẽ. / Chúng ta hiệp lời cầu xin Chúa cho mọi người / cách riêng là những người kitô hữu trẻ / biết luôn cảnh giác trước những lời quyến rũ đường mật của các giáo phái này.
3- Khủng hoảng đức tin / đặc biệt trong giới trẻ / là một vấn đề lớn đang khiến các bậc mục tử lo âu nhiều nhất. / Chúng ta hiệp lời cầu xin cho các vị mục tử / luôn tìm được những phương thế thích hợp / nhằm giúp giới trẻ học hỏi sâu rộng giáo lý của Chúa / nhờ đó giữ vững được đức tin của mình.
4- “Xin vâng theo Thánh ý Chúa” / Đây phải là câu tâm niệm / là lời nguyện tắt hằng ngày của người kitô hữu. / Chúng ta hiệp lời cầu xin cho cộng đoàn giáo xứ chúng ta / biết mau mắn đáp “Xin vâng” trong mọi tình huống của cuộc sống / nhất là khi gặp khó khăn / đau khổ trong đời sống thường ngày.
CT : Lạy Chúa Giêsu Kitô, Chúa hứa ở cùng chúng con mọi ngày cho đến tận thế. Xin luôn nâng đỡ chúng con trong mọi cơn thử thách, cùng đồng hành với chúng con trong cuộc sống, nhờ đó chúng con luôn tin yêu, gắn bó và dấn thân theo Chúa đến cùng dù gặp bao sóng gió phũ phàng trên đường đời. Chúa hằng sống và hiển trị muôn đời.
VI. TRONG THÁNH LỄ
– Kinh nguyện Thánh Thể : Nên dùng mẫu số 4, nhấn mạnh đến vai trò Đức Maria :
. (Đoạn 3) : “Lạy Cha chí thánh, Cha quá yêu thương thế gian… Người đã nhập thể bởi quyền năng Chúa Thánh Thần, và được Đức Trinh nữ sinh ra, đã sống trọn thân phận con người như chúng con…”
– Trước kinh Lạy Cha : Hợp ý với Đức Giêsu, Đấng là Thiên Chúa ở cùng chúng ta, chúng ta hãy dâng lên Thiên Chúa Cha lời kinh Lạy Cha.
– Trước lúc Rước lễ : “Đây Chiên Thiên Chúa, Đấng Emmanuel đến ở với loài người chúng ta để xóa tội trần gian. Phúc cho ai…”
VII. GIẢI TÁN
Chúa Giêsu là Thiên Chúa ở cùng chúng ta. Chúng ta cũng hãy nhớ luôn ở cùng Ngài trong mọi việc làm, lời nói và ý tưởng.
Gp. Cần Thơ
