Đặt ra câu hỏi này cho chính mình, tôi không có ý đi vào cuộc tranh luận thần học hay tín lý đâu, đơn giản là vì tôi luôn bị ám ảnh bởi câu khảng định của đức Giêsu khi có người lên tiếng ca ngợi địa vị dành cho kẻ được diễm phúc làm mẹ của Người: “Đúng ra phải nói rằng: Phúc thay kẻ lắng nghe và tuân giữ lời Thiên Chúa” (Lc 11, 27-28). Và tôi vẫn hay đặt câu hỏi: tại sao lắng nghe và tuân giữ lời Thiên Chúa lại quan trọng hơn cả thiên chức làm mẹ Thiên Chúa? Giữa hai điều này có gì liên quan với nhau, hay chỉ là lối nói cho văn vẻ vậy thôi?
Lời Chúa trong bài Tin Mừng mời gọi tôi chiêm ngắm trở lại cảnh hang Bêlem, quá đơn sơ nghèo nàn, nhưng có điều gì đó cần được suy gẫm sâu hơn nữa. Mẹ Maria đã chẳng, trong suốt những ngày này, chỉ suy đi nghĩ lại trong lòng những điều đang xảy ra xem nó có ý nghĩa gì: “Đến nơi, các mục đồng gặp bà Maria, ông Giuse, cùng với Hài nhi đặt nằm trong máng cỏ”. Tôi nhận ra: cái diễm phúc lớn hơn hết của người đã được đặc ân cưu mang trong dạ chín tháng, sinh hạ, rồi ôm ẵm trên tay, cho bú mớm và nuôi dưỡng Hài Nhị bé nhỏ chính là được diễm phúc gần gũi, được chạm tới, được chiêm ngắm sát sao hơn ai hết một Thiên Chúa làm người để cứu độ, một Thiên Chúa đang tỏ hiện lòng từ bi thương xót Người cách quá cụ thể và độc đáo. Không trách gì Maria đã “hằng ghi nhớ mọi kỷ niệm ấy, và suy đi nghĩ lại trong lòng”.
Khi đề cập tới ‘nghe và tuân giữ lời Thiên Chúa’, Đức Giêsu thật sự muốn nói tới điều gì, đặc biệt hạn từ ‘lời Thiên Chúa’? Phải chăng đó là nghe và tuân giữ các điều Người giảng dạy hay các giới luật Người ban như luật yêu thương rất cao đẹp chẳng hạn? Không hẳn thế! Lời Thiên Chúa là toàn bộ sự hiện diện của Giêsu nơi dương thế, từ Bêlem trong hình hài trẻ sơ sinh cho đến cái chết nhuốc khổ trên thập giá, Lời đó chỉ nói lên một điều duy nhất: Thiên Chúa xót thương và cứu chuộc con người. Rõ ràng Maria ngay từ đầu đã để tâm ‘lắng nghe’ điều đó, trước, trong và sau các diễn biến đang xảy ra tại Bêlem, và còn tiếp tục mãi cho tới chân thập giá. Người đã lắng nghe và đón nhận cách chăm chú, với tâm hồn bén nhạy của một phụ nữ, với phong cách một người mẹ; nghe với tất cả tâm trí tới độ có thể cất lên khi có dịp: “Thần trí tôi hớn hở vui mừng vì Thiên Chúa , Đấng cứu độ tôi… Người đoái thương nhìn tới phận nữ tỳ hèn mọn…” (Lc 1, 46-4) Maria đồng thời cũng ‘tuân giữ lời’ qua việc đón nhận cách trọn vẹn và tham gia cách tích cực vào việc Thiên Chúa thực hiện lòng thương xót cứu độ của Ngài. ‘Lắng nghe’ nào sâu xa cho bằng để cả tâm trì và cõi lòng mình nhảy mừng khi tình yêu cứu độ xuất hiện, và ‘tuân giữ’ nào trọn vẹn cho bằng để lòng dạ mình cưu mang và trọn đời cộng tác vào chương trình xót thương cứu độ cho tới tận chân thập giá? Maria đã thi hành được điều này và làm cách xuất sắc hơn hết thảy mọi người. Chính vì thế khi nhắc nhở: “Ai là mẹ tôi? Ai là anh em tôi? -Đó là những ai thi hành ý muốn của Thiên Chúa, người ấy là anh em chị em tôi, là mẹ tôi” (Mc 3, 31-35), Đức Giêsu chắc hẳn muốn ám chỉ điều này chứ không gì khác. Theo lối suy nghĩ tự nhiên, được làm Mẹ Thiên Chúa quả là một địa vị, một đặc ân vĩ đại; nhưng riêng với Đức Giêsu, thì tư thế của một người trước Tin Mừng cứu độ mới là điều có giá trị thực sự. Và hình như qua khảng định đó, Người cũng muốn mở rộng và mời gọi mọi Ki-tô hữu tham gia vào cái ‘vinh dự cao cả’ đó thì phải. Như Maria, sự thánh thiện và vĩ đại nhất thật quá đơn giản: chỉ cần biết ‘nghe và tuân giữ’ Lời Cứu Độ của lòng thương xót, và đem đời mình dìm sâu vào trong tình yêu cứu độ đó mà thôi.
Các hội viên của Dòng Don Bosco có cái tham vọng là muốn biến mình trở thành ‘dấu chỉ và người mang tình thương của Chúa đến cho thanh thiếu niên’. Rõ ràng nhà dòng muốn họ trở thành ‘mẹ’ của các trẻ bị bỏ rơi, đồng thời cũng trở thành mẹ của Thiên Chúa nữa, theo cùng nội dung ‘mẹ’ mà Đức Giêsu nói tới. Có lẽ vì vậy mà nhà dòng muốn họ được Maria cùng đồng hành trong ơn gọi chăng, không phải chỉ vì các trợ giúp đỡ nâng bên ngoài, mà nhất là trong nội dung của chính ơn gọi họ. Và nếu tôi không lầm thì đức Giêsu muốn mọi Kitô hữu cùng tham gia vào chức phận ‘mẹ’ của Người như vậy. Phải chăng đó cũng là ‘ý đồ’ của Người khi trao Gioan – môn đệ yêu cho Maria đang đắm chìm trong hiến tế của thập giá cứu độ. “Thưa bà, đây là con của bà… Đây là mẹ của anh!” (Ga 19, 26-27)?
Lạy Maria Mẹ Thiên Chúa, xin hãy giúp con, như Mẹ, biết ‘nghe và tuân giữ’ Lời Cứu Độ đầy từ nhân. Xin cho con, khi mừng kính Mẹ dưới danh hiệu cao đẹp này, cũng được tham gia vào nghĩa vụ trở thành ‘mẹ của Đức Ki-tô’ cho những người chưa được biết tới tình yêu cứu cứu độ đầy xót thương của Thiên Chúa. Cũng xin Mẹ Thiên Chúa giúp con luôn trung thành với ơn gọi Ki-tô hữu rất cao quí mà Mẹ là người đầu tiên đã thực thi được cách trọn vẹn nhất. Chính vì điều này mà con chạy đến với Mẹ và tôn sùng yêu mến Mẹ. Amen
Lm. Gioan Nguyễn Văn Ty SDB
