Trong những năm gần đây vấn đề hôn nhân được bàn cãi rất nhiều, đặc biệt hôn nhân giữa những người đồng tính. Tháng 9-2015 Đại Hội Gia Đình Thế Giới được tổ chức tại Philadelphia bang Pensylvania, Hoa Kỳ có ĐTC Phanxico chủ tọa đã nói lên sự quan trọng của Gia Đình. Một tháng trước, sự kiện nổi bật ở Kentucky, Hoa Kỳ, bà Kim Davis đã quyết định không cấp giấy hôn thú cho một cặp đồng tình luyến ái dù đã được Tối Cao Pháp Viện chấp nhận. Bà đã bị tòa bỏ tù, nhưng hơn một tuần sau được thả ra. Bà đã yết kiến Đức Phanxico dịp ngài sang Hoa Kỳ dự Đại Hội Gia Đình.
Bàn về hôn nhân đồng tính quả là gay go. Người đồng ý kẻ chống đối. Giáo Hội Công Giáo dĩ nhiên là không chấp nhận vì nó đi ngược lại nhân tính tự nhiên. Trong tinh thần Phúc Âm chúa nhật tuần này, Giáo Hội nói gì về Hôn Nhân và Gia đình?
HÔN NHÂN THEO KINH THÁNH
Thay vì đi vào chi tiết các bài đọc Chúa Nhật hôm nay, xin đưa ra một vài suy nghĩ tổng quát về hôn nhân và cuộc sống gia đình. Trong bài Tin Mừng Mac Cô (Mc.10: 2-16), những người biêt phái lại đối đầu với chúa Giêsu về việc ly dị. Họ hỏi chúa Giê su:“Ngưới chồng ly dị người vợ thì có hợp pháp không?”
Chúa Giêsu hỏi lại họ:
– Ông Maisen đã truyền dạy cho các ông thế nào về việc này?
-Ông Maisen đã cho phép người chồng –họ trả lời Chúa– viết một thư ly dị rồi dứt bỏ người vợ.
Chúa Giêsu nói luật Maisen cho phép ly dị bởi vì lòng các ông đã trở nên trai đá (Mc.10: 4-5). Nhắc lại sách khởi nguyên (kn.1: 27; 2: 24), chúa Giêsu nói về tính vĩnh viễn của hôn nhân: “Lúc khởi đầu công trình tạo dựng, Thiên Chúa đã làm nên con người có nam có nữ. Vì thế người đàn ông sẽ lìa cha mẹ mà gắn bó với vợ mình, và cả hai sẽ thành một xương một thịt (Mc.10: 6-8). Như vậy thì đã rõ ràng: “Sự gì Thiên Chúa đã phối hợp, loài người không được phân chia” (Mc.10: 9).
Chúa Giêsu đã trả lời họ bằng cách nhắc lại kế hoạch của Thiên Chúa về bí tích hôn nhân. Chúa xác quyết là vợ chồng phải liên hợp mật thiết với nhau đến độ chỉ còn là một. Để trả lời câu hỏi có tính gài bẫy của mấy ông biệt phái, Đức Giêsu đã nói về sự duy nhất của hôn nhân, đồng thời nhấn mạnh về tính linh thiêng của nó, một hợp đồng giữa hai vợ chồng thề trung thành với nhau mà không nói về việc ly d ị c ó hợp pháp hay không. Mục đích của hôn nhân không phải là ly dị hoặc hủy bỏ.
LY DỊ VÀ TÁI GIÁ
Chúa Giêsu cũng không lên án những người đã cố gắng giữ hôn nhân tốt đẹp nhất nhưng đã đổ vỡ và phải ly dị. Chúa không kết án những người này, không ném bỏ họ ra khỏi cộng đồng Giáo Hội hoặc định cho họ một chỗ trong hỏa ngục. Người chỉ nhắc nhở họ phải nhớ lại lời họ thề hứa trước mặt vị linh mục đại diện Chúa và Giáo Hội là sẽ trung thành gắn bó với nhau suốt đời “khi sung sướng cũng như lúc gian khổ.”
Hiện nay, nhiều người vẫn lẫn lộn giữa việc “hủy bỏ” một hôn nhân và “ly dị”. Ly dị là hôn nhân vẫn còn đó, nhưng bây giờ đã tan vỡ rồi. Hủy bỏ là tuyên bố cho biết thực tế đó không còn nữa. Giáo Hội khẳng định nhiều cuộc hôn nhân không có giá trị, bởi vì đã có một vài trở ngại lúc thực hiện lễ thành hôn.
Qua nghiên cứu và thực tế, có nhiều cặp vợ chồng ly dị nghĩ rằng Giáo Hội ghét bỏ họ. Nhiều người cho rằng ly dị là bất khả kháng họ không bao giờ nghĩ đến. Nhiều trường hợp xẩy ra một cách bất ngờ không thể cưỡng lại được. Chẳng ai nói rằng họ đã chủ trương ly dị, cũng không đơn thuần nghĩ tới một cuộc đời khác để thay thế.
Có người lại lầm tưởng họ bị Giáo Hội rút phép thông công. Sai lầm. Họ rất đau khổ phải ly dị, do đó họ cần được thông cảm và chấp nhận. Họ cần được Giáo Hội chỉ dẫn rõ ràng hầu đưa họ về lại với Chúa. Họ cần bạn hữu, thân bằng quyến thuộc và mọi người cầu nguyện cho họ trong lúc họ ở giữa những rối loạn và đổ vỡ.
Cộng đồng giáo xứ cũng cần phải tích cực khuyên bảo những người đã hủy bỏ hôn nhân, dù việc đó có thể khó nói và vô duyên. Tuy nhiên ly dị có thể lại là một liều thuốc ân sủng giúp hòa giải, kết thúc khổ đau và đưa đến an bình cho họ cả hồn lẫn xác.
GIA ĐÌNH LÀ TƯƠNG LAI NHÂN LOẠI
Trong tông thư Đời Sống Nhân Loại/Humanae Vitae (1968), Tin Mừng trong Đời Sống/Evangelium Vitae (1995) và đặc biệt tông huấn Familiaris Consortio (1981), Tâm Thư gửi các gia đình (1994), Đức Phaolo VI và Thánh Gioan Phaolo II đã đặc biệt nhấn mạnh đến hôn nhân và gia đình trong hoàn cảnh xã hội văn hóa thời nay. Ngay từ những năm đầu của triều đại Giáo Hoàng, đức Gioan Phaolo II đã liên lục nhấn mạnh về sự quan trọng của gia đình: “Gia đình là đường đi của Giáo Hội”. Đúng vậy, gia đình chính là một trường học đặt căn bản trên giá trị của Tin Mừng.
Vào dịp kỷ niệm năm thứ 40 của tông thư Đời Sống Nhân Loại/Humanae Vitae năm 2008, các giám mục Canada đã cho ra một văn thư rất quan trọng, trong đó điều 19 viết: “Tóm lại, tông thư ‘Đời Sống Nhân Loại’ của Đức Phaolo VI và tiếp theo là ‘Thần Học về Thân Xác’ đã được Thánh Gioan Phaolo II khai triển là một thách đố rất lớn cho thế giới, một thế giới đang hăm hở tự bảo vệ mình chống lại những tiềm năng kỳ lạ về sắc dục. Bước theo hai vị giáo chủ tiên tri này, Giáo Hội là chuyên viên về nhân loại đã đưa ra một ý tưởng bất ngờ: Dục tính là một người bạn, một tặng phẩm Chúa ban mà chúng ta biết được nhờ ở Thiên Chúa Ba Ngôi, để rồi Chúa lại yêu cầu chúng ta biểu lộ nó qua tất cả những vẻ huy hoàng và nghiêm chỉnh của nó cho những người bạn của chúng ta vào lúc khởi đầu của thiên niên kỷ thứ ba này. Khoa thần học về thân xác có thể coi là một cuộc cách mạng đã đưa lại nhiều kết quả tích cực trong suốt thế kỷ 21 này của Kitô giáo. Chúng tôi mời gọi các tín hữu là những người đi tiên phong thử nghiệm cái tiềm năng giải phóng ấy.”
HÔN NHÂN, ĐỜI SỐNG GIA ĐÌNH VÀ ƠN GỌI
Chấp nhận giáo huấn của Chúa Giêsu đòi hỏi phải cởi mở và tin tưởng vào sức mạnh Thiên Chúa như đứa trẻ tin cậy vào cha mẹ. Khi tình yêu trở nên thực và mạnh mẽ, nó cần phải có một viễn kiến, một niềm vui sáng tạo, một cuộc sống mới và một ước vọng thánh. Một cặp vợ chồng có Chúa Kitô là trọng tâm đời sống thì họ sẽ cảm thấy an bình thực sự của Chúa đang đổ trên con cháu họ.
Cuộc khủng hoảng ơn gọi ở Tây Phương hiện nay buộc chúng ta phải xét lại cách chúng ta khuyến khích nâng đỡ nó mà còn phải coi lại cả môi trường chúng ta đang gieo hạt giống ơn gọi. Mảnh đất này chính là môi trường gia đình, giáo hội địa hpương và giáo xứ của chúng ta. Thực tế này có được là nhờ có Chúa Kitô hiện diện trong từng gia đình qua ân sủng của các phép bí tích, nhất là bí tích thánh thể, và nhờ vào sự trung thành với Tin Mừng Phúc Âm và những giáo huấn của Giáo Hội.
Có người chẳng hy vọng gì vào bí tích hôn nhân và đời sống gia đình trong cộng đồng và Giáo Hội. Nhưng mỗi người chúng ta đều có trách nhiệm nuôi dưỡng văn hóa thực của hôn nhân và gia đình cũng như văn hóa ơn gọi làm linh mục và tu trì tận hiến.
ĐÔI LỜI KẾT: SUY TƯ, BÀN HỎI VÀ CẦU NGUYỆN
Trong xã hội cũng có những mối dây liên kết khác về tình yêu, những cam kết và trách nhiệm hỗ tương giữa người này với người kia. Những sợi dây liên kết đó tự nó có thể tốt, có thể vì luật lệ buộc phải làm. Nhưng nó không giống như sợi dây ràng buộc của hôn nhân. Sự ràng buộc của hôn nhân không chỉ giữa hai người vợ và chồng mà còn bao gồm cả khả năng tác dụng sinh con đẻ cái của họ nữa.
Trong tuần này, chúng ta hãy hứa cố tạo dựng một gia đình nhân loại, làm cho hôn nhân của mỗi chúng ta trở nên vững mạnh, được Chúa chúc phúc và nuôi dưỡng giáo dục con cháu chúng ta theo tinh thần Phúc Âm và giáo huấn của Giáo Hội.
Với trách nhiệm truyền giáo/mục vụ, làm sao mỗi người chúng ta có thể chào đón tác vụ thánh của Chúa Giêsu trong hôn nhân? Chúng ta có sẵn sàng dạy dỗ con cháu chúng ta bằng những giáo huấn hôn nhân của Chúa Giêsu với tinh thần rộng mở không? Những yếu đuối, khuyết điểm, đau khổ nào đã ảnh hưỏng cuộc sống hôn nhân của chúng ta ngày nay? Những cuộc hôn nhân với những đổ vỡ giữa hai vợ chồng có thể sửa chữa và hàn gắn được không? Niềm Tin có bổn phận gì đối với những bất trắc này?
Chúng ta hãy cầu nguyện cho những cặp vợ chồng để tình yêu lứa đôi của họ triển nở phong phú trong bí tích hôn nhân và khả năng tư duy về tình yêu Thiên Chúa đối với thế giới loài người. Chúng ta hãy tiếp tục cầu nguyện cho nhau để được Chúa chúc phúc cũng như có thể chịu đựng được những gánh nặng thánh giá Chúa trao cho chúng ta. Cũng đừng quên những người không còn yêu nhau như thuở ban đầu và những người đã từng đau khổ vì phải ly thân, ly dị vì thù ghét nhau. Chớ gì họ tìm được hàn gắn và an bình nơi cộng đồng Giáo Hội, sự niềm nở chào đón của những cặp vợ chồng hạnh phúc đang sinh nhiều hoa trái.
Fleming Island, Florida
Sept 24, 2021
NTC
