“Chỉ có một điều là đừng dẫn con trai ta về nơi đó!”.
Trong cuốn “Morning Glory”, tạm dịch, “Vinh Quang Ngày Mới”, tác giả kể lại cuộc đào thoát của Lana Peters, con gái duy nhất của Joseph Stalin; một biến cố khiến thế giới sửng sốt, nước Nga vuốt mặt. Tại phi trường New York, khi vừa đáp xuống, cô tiết lộ cho các phóng viên lý do cô đào tẩu, “Tôi thấy rằng, không thể tồn tại nếu không có Chúa trong trái tim của một con người!”. Cuộc đấu tranh của người phụ nữ 31 tuổi này thật khủng khiếp. Để rời nước Nga, Lana Peters phải trả một giá quá đắt, đó là bỏ lại hai đứa con nhỏ ở Moscow, như cô nói, “Không bao giờ trở lại!”.
Kính thưa Anh Chị em,
“Không bao giờ trở lại”, đó cũng là chủ đề của phụng vụ Lời Chúa hôm nay. Abraham căn dặn người quản gia của ông rằng, “Chỉ có một điều là đừng dẫn con trai ta về nơi đó!” khi ông sai người này về quê, nơi ông đã ra đi, để cưới vợ cho Isaac, con trai ông. Thật thú vị, một khi đã đi vào ‘Đất Mới’ của Thiên Chúa, Abraham hay bất cứ ai, sẽ ‘không bao giờ trở lại’ chốn xưa.
Câu chuyện tìm vợ cho Isaac trong bài đọc Sáng Thế hôm nay là câu chuyện quan phòng của Thiên Chúa; nó vừa ly kỳ, lại vừa giản dị. Ly kỳ vì lẽ, Abraham buộc người quản gia đặt tay dưới bắp vế ông mà thề, “Sẽ không cưới cho con ta một người vợ thuộc dân Canaan mà ta đang sống chung với họ ở đây”; một “Hãy về quê hương họ hàng ta mà cưới vợ cho nó!”. Nhưng lạ thay, Abraham dặn đi dặn lại đến mấy lần, “Chỉ có một điều là đừng dẫn con trai ta về nơi đó!”; “Đừng dẫn con trai ta về nơi đó!” khác nào ‘Đừng dẫn ta về nơi đó!’. Trong kế hoạch của Thiên Chúa, một người đã ra đi theo tiếng gọi của Ngài, sẽ ‘không bao giờ trở lại’ lối cũ. Còn về giản dị, câu chuyện trở nên giản dị khi Thiên Chúa là Đấng sắp đặt tất cả mọi sự; Abraham nói, “Chúa sẽ sai thiên thần đi trước mặt ngươi, và ngươi cưới cho con trai ta một người vợ trong xứ đó”. Và quả như thế, người quản gia đưa Rêbecca về, và “Isaac đưa nàng vào nhà xếp của Sara mẹ ông, ông lấy nàng làm vợ và yêu thương nàng”. Ngày ấy, gia đình Abraham hẳn đã rất vui mừng, họ sống trong tâm tình ngợi khen, đúng như Thánh Vịnh đáp ca hôm nay diễn tả, “Hãy tạ ơn Chúa, vì Chúa nhân từ!”.
Thật trùng hợp và đầy bất ngờ, Tin Mừng hôm nay cũng nói đến một cuộc ra đi khác, cuộc ra đi ‘không bao giờ trở lại’ của Matthêu, một người thu thuế vốn sẽ trở thành tông đồ. Tác giả Tin Mừng thứ nhất ghi lại khúc ngoặt đời mình thế này, “Chúa Giêsu đi ngang qua, thấy một người ngồi ở bàn thu thuế, tên là Matthêu. Ngài bảo ông, “Hãy theo Tôi!”. Ông ấy đứng dậy đi theo Ngài”. Sự vắn gọn khi viết về câu chuyện đời mình tiết lộ ‘một sự bị động hoàn toàn’ của tác giả trước lời gọi định mệnh ấy; ở đây, xem ra Matthêu đang ‘đổ lỗi’ cho Chúa Giêsu, rằng, ‘Ngài bất thần đột nhập vào thế giới của tôi; đúng hơn, thế giới tiền bạc của tôi, Ngài chộp tôi ra khỏi thế giới đó và xô tôi đi tới!’. Trong kiệt tác của mình, “Ơn Gọi của Matthêu”, như một nhiếp ảnh gia nhanh tay, hoạ sĩ Caravaggio đã chụp được khoảnh khắc đó. Hoạ sĩ vẽ Chúa Giêsu ở bên phải đang hướng về phía Matthêu, Ngài lên tiếng gọi ông. Matthêu đang ngồi với những người khác; tay phải giữ chặt một số tiền trên bàn và tay trái chỉ vào mình, như thể đang nói, “Ai? Tôi? Tiền này là của tôi!”.
Câu chuyện Tin Mừng hôm nay vì thế, còn có tên là câu chuyện “Xô Con Đi Tới”, câu chuyện của một tội nhân nay đang “Với Tới Tầm Cao Ân Sủng”, cũng là câu chuyện “Không Bao Giờ Trở Lại” của một tội nhân được xót thương. Như thánh Phaolô, Matthêu giờ đây chỉ còn một việc, “Tôi chỉ chú ý đến một điều là quên đi chặng đường đã qua, để lao mình về phía trước”. Quên đi chặng đường đã qua, ‘không bao giờ trở lại’ nếp cũ, nếp tội lỗi của một thu thuế, Matthêu trải nghiệm ơn tha thứ của Thiên Chúa với đôi tay vẫy gọi của Ngài vốn sẽ đưa ông đến một lối sống mới của một chân trời mới, dẫu ông không biết cuối chân trời đó sẽ là gì và mình sẽ đi về đâu. Từ đó, Matthêu rời bỏ sổ sách, rời luôn hòm tiền để theo Chúa Giêsu; ông học bài học của chim muông, của hoa đồng cỏ nội, những loài không hề tính toán cho đời sống mình. Và thú vị thay, ngay trong nhóm Mười Hai, Matthêu cũng không kiêm giữ vai trò thủ quỹ!
Anh Chị em,
Đến một lúc nào đó, Chúa Giêsu cũng tìm cách đột nhập vào thế giới của mỗi người chúng ta; cũng có thể Ngài đã đột nhập hay sắp đột nhập; một thế giới mà ở đó, ‘các thứ khác’ và tiền bạc có lẽ nhiều hơn Thiên Chúa. Chớ gì mỗi người chúng ta ý thức rằng, Thiên Chúa đang khao khát ‘linh hồn tôi’ dù tôi đang ở đấng bậc nào, trong bất cứ hiện trạng nào. Mỗi ngày, chúng ta có thể tự hỏi câu hỏi của Matthêu, “Ai? Tôi?”, một câu hỏi mà Chúa Giêsu luôn luôn trả lời, “Con, đúng là con!”; và Ngài cũng muốn chộp lấy tôi, xô tôi đi tới, để tôi ‘không bao giờ trở lại’ lối sống xưa.
Chúng ta có thể cầu nguyện,
“Lạy Chúa Giêsu, Chúa không đến vì “người công chính” mà đến vì “kẻ tội lỗi”. Xin cho con biết mở lòng đón nhận ơn tha thứ xót thương của Chúa; và một khi đã được xô về phía trước, xin cho con luôn biết nói với Chúa rằng, con sẽ ‘không bao giờ trở lại’ lối cũ, tội xưa!”, Amen.
(Lm. Minh Anh, Tgp. Huế)
