“Chúng tôi là đầy tớ vô dụng, chỉ làm bổn phận đấy thôi”.
Kính thưa Anh Chị em,
Dụ ngôn Tin Mừng hôm nay, cách nào đó, gây khó chịu; ông chủ xem ra thờ ơ, độc đoán; lời Chúa Giêsu dạy, khi làm xong mọi việc, hãy nói, “Chúng tôi là đầy tớ vô dụng, chỉ làm bổn phận đấy thôi” xem ra cũng khó chấp nhận. Vậy mà cách cư xử của ông chủ lại cho thấy điểm nhấn cốt lõi ở đây; đó là thái độ khiêm nhường của người tôi tớ, kẻ ‘không cần gì nữa’ vì đã được chủ tín nhiệm.
Theo Sr. Barbara E. Reid, một học giả Thánh Kinh hiện đại, cách dịch “Chúng tôi là đầy tớ vô dụng” không lột hết ý nghĩa so với nghĩa đen của bản gốc Hy Lạp; bà đề nghị dịch câu này là, “Chúng tôi không cần gì nữa”. Và sẽ rất thú vị khi chúng ta suy nghĩ đến sự khiêm tốn của người môn đệ Chúa Giêsu; sau khi làm tốt mọi việc, họ sẽ nói với Ngài, “Chúng con ‘không cần gì nữa’, ngoài Chúa”.
Thông thường, sau khi hoàn thành tốt một công việc, chúng ta tìm kiếm sự công nhận và khen ngợi, không chỉ từ con người, nhưng từ cả Thiên Chúa; chúng ta muốn được chú ý. Cho dù đây là một ước muốn ‘tự nhiên’, nhưng nó ‘không siêu nhiên’; đó không phải là ước muốn khiêm tốn nhất. Khiêm tốn ở nhiều mức độ và mức độ sâu sắc nhất cho phép chúng ta lặp lại những lời trên một cách ý nghĩa nhất, “Chúng con ‘không cần gì nữa’, ngoài Chúa”.
Trước tiên, phải nhận ra rằng, việc Thiên Chúa cho chúng ta cộng tác với Người đã là một hồng ân; ý muốn của Thiên Chúa đặt cho chúng ta một nghĩa vụ bắt nguồn từ tình yêu nhưng không của Người; cách nào đó, chúng ta tự xem mình là một tôi tớ, nhưng tôi tớ của tình yêu. Khi hoàn tất việc Chúa trao, chúng ta sung sướng vì làm điều đẹp lòng Người; và đó phải là nguồn vui đích thực, chứ không phải là sự công nhận của một ai. Mặt khác, tốt lành biết bao khi thấy điều thiện người khác làm, chúng ta thừa nhận; làm điều đó, chúng ta không xây dựng thêm ‘cái tôi’ của họ nhưng là để ngợi khen Chúa về điều tốt đã được thực hiện. Cũng thế, khi người khác công nhận ý muốn của Thiên Chúa được thực hiện nơi chúng ta, chúng ta chấp nhận sự khen ngợi của họ nhưng đó không phải là lý do để tự hào mà là để khiêm tốn nhận ra rằng, Thiên Chúa thật tốt lành, ý muốn của Người được thực thi. Từ đó, chúng ta sống trong niềm vui tạ ơn, khi biết rằng, giờ đây, ‘không cần gì nữa’ vì Chúa được vinh hiển.
Việc ôm lấy ý muốn của Thiên Chúa như một ‘nghĩa vụ thánh’ sẽ giúp chúng ta hoàn thành nó cách ‘thánh’ hơn. Vì thế, khi việc thực thi ý của Thiên Chúa được xem là một điều phi thường, chúng ta sẽ dễ kiêu ngạo và không xây dựng được cho mình một thói quen thích hợp để chu toàn, vì lúc thế này, lúc thế khác; nhưng khi coi đó là một ‘nghĩa vụ thánh’, một cái gì đó rất bình thường trong tình yêu của đứa con đối với Cha, chúng ta sẽ dễ dàng ôm lấy nó một cách trọn vẹn; chúng ta sẽ ‘không cần gì nữa’, vì lẽ đang sống trong sự hiện diện yêu thương và tín nhiệm của Cha. Bấy giờ, bổn phận là con đường nên thánh; chu tất tốt đẹp ‘nghĩa vụ thánh’ là con đường nhanh nhất để ‘làm thánh’.
Thánh Phaolô cũng có cái nhìn này khi ngài nhắc Titô, “Vì chúng ta, Đức Kitô đã tự hiến để cứu chuộc chúng ta, khiến chúng ta thành dân riêng của Người, một dân hăng say làm việc thiện”; hăng say làm việc thiện, chuyên chăm bổn phận với một ước trrong duy nhất là được chính Chúa, đó là nên thánh. ‘Không cần gì nữa’ cũng là tâm tình của Chúa Giêsu, “Của ăn Tôi là làm theo ý Đấng đã sai Tôi”; và Ngài đã sống trọn vẹn tâm tình đó mãi đến những phút cuối trên thập giá, “Mọi sự đã hoàn tất”.
Một em bé học vẽ với cha vốn là một hoạ sĩ nổi tiếng. Mỗi ngày, vâng lời cha, em chỉ biết vẽ; không cần ai khen, ai chê; tháng này qua tháng khác, năm này qua năm khác, em vẽ hàng trăm bức tranh. Cho đến một ngày kia, cuộc triển lãm tranh được tổ chức; phòng tranh của người cha dành được giải nhất với những bức tranh đẹp nhất, được đấu giá cao nhất. Ngoài hai bố con, nào ai biết, tất cả tranh trong phòng trưng bày đều là của cô bé với chữ ký bên dưới là của người cha.
Anh Chị em,
Như cô bé hoạ sĩ ‘không cần gì nữa’ ngoài việc vâng lời, làm đẹp lòng cha; cũng thế, những việc chúng ta nhận lãnh từ Thiên Chúa được làm trong yêu thương, vâng lời cũng có giá trị trước mặt Người như vậy; đến nỗi, Thiên Chúa sẽ tự nhận những gì chúng ta làm là của Người. Còn gì hạnh phúc hơn!
Chúng ta có thể cầu nguyện,
“Lạy Chúa, mỗi ngày, xin cho con biết rằng, con ‘không cần gì nữa’ ngoài việc sống trong sự hiện diện đầy yêu thương trước thánh nhan Chúa và làm những gì Chúa muốn một cách tốt đẹp nhất”, Amen.
(Lm. Minh Anh, Tgp. Huế)
