“Vua sai một thị vệ đi lấy đầu Gioan và đặt trên đĩa”.
Kính thưa Anh Chị em,
Câu chuyện về cái chết của Gioan Tẩy Giả trong Tin Mừng hôm nay mời gọi chúng ta nhận định phản ứng của hai con người, vua Hêrôđê và bà Hêrôđia; những con người ‘phớt lờ lương tâm’.
Khi nghe những lời nhắc nhở trực tiếp của Gioan Tẩy Giả, “Vua không được lấy vợ anh mình”, Hêrôđê cũng thích nghe và có chút phân vân. Điều đó cho thấy lương tâm ông vẫn còn, nó đang lên tiếng và đang hoạt động. Tiếc thay! Tiếng nói kia quá yếu ớt, quá nhỏ, đó chỉ là tiếng thều thào giữa một rừng âm thanh sôi động cuốn hút hơn; âm thanh của sắc dục, âm thanh của vũ trường, tiệc tùng; âm thanh của thách thức danh dự. Phải, Thiên Chúa luôn tìm cách khơi gợi trong tâm hồn chúng ta qua những con người, những biến cố, đôi khi rất đỗi trầm lắng nhưng thi thoảng cũng rất hãi hùng; đó có thể đó là một cuốn sách hay, một bài suy niệm, một kỷ niệm, một cảm giác phân vân, một gương sáng hay thậm chí, một tai nạn… Thế nhưng, điều quan trọng là tâm hồn chúng ta có đủ nhạy bén, đủ rộng mở, đủ lắng đọng để tiếp tục đón nhận, đào sâu và nghiệm ra cho đời mình một thông điệp, một ý nghĩa nào đó hay không; hoặc khác nào Hêrôđê, chúng ta vẫn ‘phớt lờ lương tâm’, để rồi, tất cả lạc trôi ơ hờ.
Khác với Hêrôđê, bà Hêrôđia không hề hời hợt nhưng phản ứng của bà là cảm thấy tức tối, căm thù vì những lời cảnh tỉnh ‘trần trụi’ của Gioan; không chỉ ‘phớt lờ lương tâm’, đúng hơn, bà đã giết chết lương tâm, lương tâm bà không còn. Từ đó, mối bận tâm của bà là xoá sổ Gioan, giết chết Gioan. Mối thâm thù ấy, nỗi bận tâm ấy đã trở nên một ám ảnh; điều đó được thấy trong câu trả lời của bà cho Salômê, con gái mình; lạnh lùng, quyết đoán và gọn lỏn, “Xin đầu của Gioan”.
Sự thật và sự thiện chỉ có đất sống nếu lòng chúng ta biết yêu quý cũng như biết nuôi dưỡng nó. Để sự thật và sự thiện có thể lớn lên, chúng ta xét xem điều gì đang vướng bận trong tâm hồn mình. Điều vướng bận đã nằm ở đó bao lâu và liệu chúng ta có đủ nghị lực để cầu nguyện, van xin, hầu giải gỡ nó cho con tim mình thanh thản không; trước một vướng bận, đừng bao giờ ‘phớt lờ lương tâm’. Tác giả thư Do Thái hôm nay khuyên nhủ, “Trong nếp sống, anh em đừng tham lam; hãy bằng lòng với những gì đang có”, sống một lương tâm công thẳng khi con tim hướng về “Chúa là sự sáng và là Đấng cứu độ tôi” như tâm tình Thánh Vịnh đáp ca hôm nay bày tỏ.
Nói về sự hư đốn của con tim, Đức Thánh Cha Phanxicô đã có một so sánh tuyệt vời giữa Đavít và Salomon. Đavít từng là một tội nhân được Chúa thứ tha và đã trở thành thánh nhân; Salomon tuy khôn ngoan, vĩ đại nhưng Chúa lại chối từ. Điều khá lạ lùng và thú vị ở đây là chúng ta không biết Salomon đã phạm những tội nào, vì xem ra Salomon có một đời sống quân bình, chuẩn mực; đang khi Đavít, phụ vương ông, lại có một đời sống không tốt vì đã phạm tội rỡ ràng. Thế mà, Đavít làm thánh, được gọi là thánh vương; Salomon bị coi là người có tâm hồn lìa xa Thiên Chúa.
Anh Chị em,
Đavít nghe tiếng Chúa, ông đã đổi thay; Salomon được Chúa cảnh tỉnh, nhưng ông đã lờ đi. Trong ca khúc “Thập giá minh chứng tình yêu”, Ngọc Linh viết, Thập giá “là lương tâm nhân loại”. Khi ‘phớt lờ lương tâm’, chúng ta khước từ Thập giá. Hãy nhìn vào Thập giá Chúa Giêsu để lương tâm có thể cất tiếng; hãy nghe cho được tiếng nói của lương tâm; lương tâm là mẹ của linh hồn. Mỗi khi đêm về, hãy dừng lại ít phút, cho tâm hồn được trầm lắng hầu chúng ta có thể nghe được tiếng thì thầm tự cõi lòng; ở đó, Chúa Thánh Thần cũng lên tiếng. Ngạc nhiên thay! Tiếng lương tâm cũng là tiếng nói của chính Chúa Thánh Thần, Đấng hoạt động không ngưng nghỉ mà biến đổi tâm hồn, Đấng sẵn sàng đổ đầy ân sủng cho những ai có lòng sám hối.
Chúng ta có thể cầu nguyện,
“Lạy Chúa, ma quỷ luôn đi những bước rất tiệm tiến để dẫn con vào mê hồn trận, xin giúp con thanh tĩnh để có thể nghe được tiếng thì thầm của Thánh Thần; đừng để con ‘phớt lờ lương tâm’ như Hêrôđê và Hêrôđia, nhưng biết ăn năn như Đavít, hầu có thể nhảy xộc vào lòng thương xót Chúa”, Amen.
(Lm. Minh Anh, Tgp. Huế)
