Có người đã phê phán Legio cách nặng nề rằng: “ Legio Mariae Việt Nam đã bảy mươi tuổi nhưng con đường dẫn đến sự trưởng thành vẫn còn xa vời vợi. Trước mắt ta phải làm gì đây? Lễ Acies hôm nay hé mở cho ta một câu trả lời thật chính xác. Đó là ta phải noi gương Đức Mẹ trong giây phút truyền tin: Trở về với thinh lặng và trở về với Lời Chúa để nhận rõ Ý Chúa và vâng theo” ( Nguồn Lamhong.Net – 16/4/2018 – Lm Trăng Thập Tự Võ Tá Khánh ).
Nói con đường dẫn đến sự trưởng thành của Legio còn…xa vời vợi. Điều ấy đã hàm ý phủ nhận hoàn toàn sự đóng góp lớn lao của Đạo Binh Đức Mẹ trong Hội Thánh Công Giáo từ gần thế kỷ nay. Nếu so Legio với các đoàn thể hoặc dòng tu khác thì nó là một tổ chức sinh sau đẻ muộn chỉ mới có mặt cách nay chưa tròn một thế kỷ. Thế nhưng có thể nói đây đích thực là công trình của Đức Mẹ đã dành cho Giáo Hội cũng như cho toàn thể nhân loại trong thời cuối cùng của Ơn Cứu Độ.
Về việc Legio có phải là công trình của Đức Mẹ hay không. Chúng ta hãy nghe những lời ca ngợi của các vị lãnh đạo tối cao Giáo Hội nói. Nhân dịp tiếp kiến 3500 hội viên Legio Mariae nước Ý ngày 30/10/1982, đức Thánh cha Gioan Phao Lô II đã hết lời ca ngợi Legio như một linh đạo tuyệt vời: “ Linh đạo của các con là long đạo đức tuyệt hảo trong tước hiệu Maria. Chẳng phải vì Legio vinh dự mang Danh Thánh Maria như một ngọn cờ tung bay phấp phới. Nhưng nhất là vì đã đặt phương thức đạo đức và truyền giáo trên nguyên tắc chọn việc kết hợp với Đức Maria làm động lực và dựa trên sự tham dự, gắn bó của Đức Trinh Nữ vào kế hoạch Cứu Chuộc làm nguyên lý” ( Nguồn TB, phần mở đầu ).
Sở dĩ Legio được ca ngợi là linh đạo tuyệt vời bởi vì nó đã đóng góp cho Giáo Hội một đường lối Tu Đức hết sức đặc biệt “ Một đấng có thẩm quyền (Hồng y Riberi trước là Khâm Sứ Tòa Thánh tại các xứ truyền giáo Phi Châu. Sau làm sứ thần Tòa Thánh tại Trung Hoa ). Đã nhận định và tuyên bố: “ Legio Mariae là chính việc Tông Đồ đã được trình bày một cách hấp dẫn và quyến rũ, rất linh động. Có sức thu hút, một công cuộc như ý đức Pio XI mong muốn: Hoàn toàn lệ thuộc Đức Trinh Nữ Mẹ Thiên Chúa. Công cuộc đòi hỏi phẩm chất làm nền tảng cho hội viên. Hơn nữa như điều kiện bó buộc để cho tổ chức có thể phát triển. Một công cuộc được củng cố và bảo vệ vừa bằng lời cầu nguyện và hy sinh vừa tổ chức chặt chẽ và cộng tác mật thiết với linh mục. Legio là một phép lạ của thời đại văn minh” ( TB chương 10 – Sl 123 ).
Nhận định Legio là phép lạ của thời đại văn minh, thật sự không có gì là…quá lời. Có hai lý do khiến Legio trở thành như…phép lạ của thời đại hôm nay. Một là đã đưa ra một quan niệm về Tông Đồ rất ư chính xác. Hai là có đường lối thực hành cụ thể cho đến từng chi tiết để thực hành thành công quan niệm về Tông Đồ ấy.
Đúng ra quan niệm về Tông Đồ này hoàn toàn không phải do Legio đề xuất nhưng là của đức Thánh cha Pio XII “ Các tín hữu và chính xác hơn, các giáo dân có mặt ở hàng ngũ tiền tuyến trong cuộc chiến của Hội Thánh. Nhờ họ, Hội Thánh trở thành nguyên tắc sống động cho xã hội nhân loại. Do đó họ là những người trước hết phải luôn luôn có ý thức rõ rang, không những mình thuộc về Hội Thánh nhưng còn là chính Hội Thánh. Đó là cộng đoàn Dân Chúa trên địa cầu dưới quyền lãnh đạo của một vị thủ lãnh chung là đức giáo hoàng và các vị giám mục hiệp thông với ngài. Chính họ là Hội Thánh” ( TB chương 10 Sl 120 ).
Từng mỗi tín hữu họ đều “ Chính là Hội Thánh”. Đây là quan niệm hết sức mới mẻ. Tuy nhiên cần nên nhớ để có thể trở thành “ Chính Giáo Hội” thì các tín hữu cần tuân thủ điều hết sức quan trọng đó là hiệp thông với các linh mục thay mặt cho đấng giám mục bản quyền đồng thời các vị này cũng phải hiệp nhất với đức Thánh cha là đầu Hội Thánh. Chính với sự hiệp nhất toàn tâm toàn ý ấy Giáo Hội mới là Thân Mầu Nhiệm Chúa Ki Tô. Ngược lại nếu không như thế tất Giáo Hội sẽ lâm cơn khủng hoảng không cách chi tránh khỏi.
Legio ra đời với một ý thức rõ rang đó là làm sao để cho từng mỗi hội viên dù ở bất cứ cấp nào cũng phải nhận biết mình là chi thể của Chúa Ki Tô do nơi sự kết hợp mật thiết với Đức Maria “ Ngay buổi đầu và sau này đừng tiếc công để làm cho hội viên am hiểu giáo thuyết Nhiệm Thể là nền tảng chính của đời hy sinh của kỷ luật và sự hòa hợp trong nội bộ Legio. Phải cung kính Chúa Ki Tô trong các ủy viên và trong anh chị đồng đội. Để ghi sâu cái chân lý có sức hoán cải này vào đầu óc của hội viên. Huấn Dụ Thường Xuyên vào phiên họp đầu tháng có nhắc đến chân lý nói trên. Huấn Dụ này còn nhấn mạnh đến một nguyên tắc khác nữa đó là tinh thần kết hợp thực chặt chẽ với Đức Mẹ để qua con người Legio chính Mẹ làm việc” ( TB chương 9 SL 98 ).
Còn hơn cả sự kết hợp, Legio đưa ra chủ trương chính là Đức Mẹ hành động qua con người hội viên chúng ta. Điều này hoàn toàn khác với ….cái gọi là HV Legio cần noi gương Đức Mẹ trong giây phút Truyền Tin. Nên nhớ noi gương không phải là kết hợp. Hơn nữa lại càng không phải là để chính Đức Mẹ hành động trong ta.
Legio gắn liền với hành động và mục đích của hành động ấy chính là để biết lắng nghe và thực hành Lời Chúa trong đời sống mỗi người. Tuy vậy việc lắng nghe và sống Lời Chúa là việc hết sức khó khăn mà nguyên do của nó cũng không ngoài sự bất định của tư tưởng. Đang khi đó tư tưởng lại là cái quyết định cho hết thảy các thứ tội hay phước của con người.
Có tư tưởng lành thiện ( thiện tưởng ) mới làm được điều lành mà làm lành tất sẽ hưởng quả lành. Trái lại chứa chấp tư tưởng xấu ác ( ác tưởng ) sẽ làm việc ác mà làm việc ác tất sẽ phải lãnh quả ác không cách chi tránh khỏi.
Tư tưởng là bất định và do nơi sự bất định ấy con người không thể làm chủ được mình và vì thế phải gánh chịu mọi thứ khổ não lo âu muộn phiền. Cứu cánh của tôn giáo là đem đến sự giải thoát khỏi khổ bằng cách dứt bỏ mọi thứ tư tưởng bất định. Tư tưởng bất định ấy nhà Thiền gọi là vọng tưởng phân biệt còn Nhà Đạo chúng ta gọi là ý riêng. Bao lâu còn sống theo ý riêng mình thì còn sống xa cách Thiên Chúa Đấng ở nơi mình.
Bỏ đi ý riêng để sống theo Thánh Ý Chúa đó là toàn bộ ý nghĩa con đường TRọn Lành Ki Tô giáo. Legio theo đuổi sự trọn lành bằng đường lối hết sức độc đáo “ Theo ý Legio sự trọn lành của hội viên không dựa vào chỗ tự mãn vì những kết quả thực sự hay bề ngoài. Nhưng chỉ căn cứ vào long trung thành từng nét với phương pháp Legio. Hội viên chỉ xứng đáng với danh xưng khi họ biết tuân phục quy chế” ( TB chương 11 Sl 142 ).
Quy chế Legio bao gồm trong Huấn Dụ Thường Xuyên phải đọc trong các phiên hội hàng tuần đầu tháng. Ngoài ra cần tuân thủ nghiêm ngặt Hệ Thống Cố Định về chương trình họp, cách bài trí bàn thờ Đức Mẹ, kinh nguyện không thay đổi, vị trí ngồi trong các phiên hội chính thức v.v…
Sự tuân thủ quy chế cũng như Hệ Thống Cố Định có mục đích sâu xa rõ rang là để cho hội viên chúng ta bỏ đi ý riêng mình. Có bỏ được ý riêng thì Ý Chúa mới có thể thể hiện. Nói cách khác có bỏ được ý riêng thì mới….nghe được Tiếng Chúa ở nơi mình. Nhận ra như thế để thấy rằng bỏ ý riêng là việc tuy khó mà không khó. Nó khó là bởi không có phương pháp. Còn không khó là bởi có phương pháp và quyết tâm theo đuổi phương pháp đó cho đến cùng.
Mặt khác chúng ta không được phép quên điều hết sức quan hệ này đó là toàn bộ công cuộc hành động của Legio chính là để chúng ta tham dự một cách tích cực vào cuộc giao tranh giữa Người Nữ Maria và quỷ dữ Sa Tan. Cuộc giao tranh ấy chúng ta sẽ không thể thắng nếu không có sự kết hợp chặt chẽ với Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội Đấng đạp nát đầu rắn Sa Tan “ Mẹ muốn ban ơn dồi dào nhưng không thể ban cho người thiếu quảng đại. Vả lại Mẹ rất muốn cho các con Legio khai thác triệt để kho tang vô biên của Mẹ. Mẹ đã dung chính lời của Chúa Con để kêu gọi ta phục vụ “Hết long hết tâm hồn hết trí khôn với tất cả năng lực” ( Mc 12, 30 ).
Phùng Văn Hóa
