SIÊU THOÁT
Đối với nhiều người cuộc sống xem ra nhàm chán và tẻ nhạt: họ tự nhủ tại sao mình lại không vươn lên hay duỗi ra, hoặc cải tiến hoặc học hỏi thêm. Họ tin rằng chính họ đã bị rơi vào tình trạng trì trệ. Họ mong muốn biết được cách thức thoát ra khỏi tình trạng này.
Câu trả lời cho vấn nạn này thật đơn giản mặc dù áp dụng nó không phải dễ dàng. Những người như thế cần đến sự siêu thoát.
Siêu thoát là cắt đứt mọi dây ràng buộc cột chúng ta lại mặt đất và như thế cho phép linh hồn được bay lên với Chúa. Như các quả bóng, chúng ta có thể bị trì xuống bằng những sợi cáp thép hoặc bằng những sợi chỉ mỏng như sợi tơ nhện tuy nhiên bao lâu sợi dây ràng chưa bị chặt đứt, chúng ta vẫn chưa được tự do thoát khỏi sự ràng buộc với các sự việc thường nhật dìm kéo chúng ta xuống, bắt chúng ta làm nô lệ cho chúng.
Tâm hồn con người có thể bị lệ thuộc vào một số sự việc tầm thường gây trở ngại ở nơi thế giới bên ngoài. Chúng có thể cứ bám dựa vào một chuỗi khoái cảm liên tục, cứ dựa vào sự kích động, vào những mẩu tin tức hàng giờ, vào những buổi tiệc rượu, đến nỗi cuộc sống nội tâm hầu như không còn thời gian hiện hữu. Bất cứ lúc nào chúng ta bắt đầu cậy dựa vào một sự việc ở bên ngoài đến nỗi chúng ta không thể tìm được hạnh phúc nếu thiếu sự ấy thì lúc đó đời sống nội tâm chúng ta bị giản lược: tất cả mọi thứ “extra” (thừa thãi) mà thân xác cần phải có đè nặng lên tâm hồn chúng ta. Câu nói “Tôi có thể dùng mà cũng có thể không” là một câu rất hay có thể áp dụng cho nhiều sự việc khác ngoài chuyện ăn nhậu: chúng ta nên có thái độ như thế đối với mọi thứ không cần thiết cho hạnh phúc.
Nếu chúng ta “cần” những sự việc ngoại tại, thì hiển nhiên chúng ta sẽ đắm chìm trong đó đến nỗi nhân cách riêng của chúng ta bị phân tán. Chúng ta khác nào một cái giếng bị bơm liên tục đến mức mọi số nước của nó đều bị ống bằng sứ hút hết. Một số người quá dấn thân vào sự vật ngoại tại đến nỗi lỡ có mất đi một số lạc thú hay của cải là họ cảm thấy hầu như không sống nổi. Họ đã học cách định lượng giá trị riêng mình bằng những gì họ có hơn những gì họ là, nếu lỡ có mất đi những gì dành dụm được cũng như của cải thì những tâm hồn này có thể tự vẫn: Sự “trung thành” với sự vật quá lớn đến nỗi họ đánh mất đi mọi tri thức về tương giao đích thực giữa họ với Chúa.
Phương thuốc chữa trị cho trạng thái hiểm nghèo và bất hạnh của sự bám víu là sự nới lỏng dần dần các sợi dây ràng buộc chúng ta với các sự vật ngoại tại. Chúng ta đừng để cho các sự vật ngoại tại chiếm hữu mình nữa, chẳng hạn như rượu, tiếng động, thành công hay lạc thú. Trong vấn đề đơn giản chẳng hạn dùng một điếu thuốc thì chúng ta nên khôn ngoan để cho ý chí nơi con người quyết định nên hay không nên, thay vì để cho sự kích thích sai khiến. Ngay cả những lạc thú hợp pháp và vô hại, thỉnh thoảng chúng ta cũng nên khước từ chúng để chúng ta không lệ thuộc chúng hoặc lệ thuộc vào những ham muốn ích kỷ của chúng ta. Bởi vì kẻ nào chỉ biết sống cho những xung đột của riêng mình thì thường có những giao du rất xấu.
Một số dân bản xứ Úc Châu không biết đếm quá số ba. Họ nói: “1, 2, 3 đủ rồi”. Triết lý của họ về kinh tế đặt một giới hạn cho các sự vật bên ngoài và có lẽ chính triết lý ấy làm cho họ tự do hơn chúng ta là những người đếm tới bạc tỉ.
Người ta sống bằng ước muốn của mình, tuy nhiên chúng ta có thể chọn lựa giữa những ước muốn những sự vật nào thuộc về tinh thần hay thuộc về trần gian. Người nào có thể hồi tâm nhìn lại ngày đã qua của mình và đếm được có đến năm lần mình đã khước từ không chịu chiều theo một đam mê nho nhỏ nào đó, thì người ấy đang ở trên đường tiến bộ nội tâm. Người ấy biết kềm giữ chính mình và khước từ không chịu làm nô lệ cho các sự vật.
Bám víu làm chúng ta hẹp hòi, còn siêu thoát làm chúng ta rộng mở. Nhân cách của người theo duy vật bị hạn hẹp bởi vì người ấy sống trong vũ trụ khép kín, vũ trụ không rộng hơn tầm với bằng các giác quan của hắn. Nhưng người vị kỷ thì sống trong một thế giới còn chật hẹp hơn tức thế giới chỉ gồm căn phòng lót nệm trong viện tâm thần của lòng ích kỷ của hắn. Còn người tín hữu thì được khai phóng anh ta có thể tự do bay tận lên trời ngay từ mặt đất là nơi bản thể anh ta có thể giãn nở ra đến một niềm vui vô tận và tự quên mình.
