(Tặng những ai sắp đi tu)
Bạn thân yêu, người ta ai cũng kêu mình đau khổ. Nhưng nhiều người quên rằng: lắm khi chính mình làm cho mình đau khổ chứ không phải ai.
Trong bài này tôi chỉ nói đến một ví dụ, một ví dụ có ích cho Bạn sau này.
Nhiều người bỏ thế gian vào nhà Chúa, nhưng họ quên hẳn rằng: Họ vào nhà Chúa không phải để được Chúa chiều chuộng, mà là để chịu khó vì Chúa, và chịu khó cho có công nghiệp hơn. Chẳng hạn có người tưởng vào nhà Chúa, sẽ được trăm nghìn lạc thú, họ tưởng họ sẽ được tràn ngập sự yên ủi, sẽ được bơi lội trong biển vui vẻ thiêng liêng. Họ tưởng tượng họ sẽ được Chúa chiều chuộng nâng niu, như người ta chiều chuộng một đứa con đang nằm liệt trên giường.
Sở dĩ họ lầm như thế, là vì họ vào Dòng không phải để làm tôi Chúa, nhưng để tránh trút sự khó. Đàng khác, họ thấy có ít nhiều Đấng Thánh, hoặc một đôi người, khi bước chân vào Nhà Dòng, thì được hưởng ngay nhiều sự vui vẻ thiêng liêng, họ tưởng ai cũng thế và lúc nào cũng thế, thành thử khi họ thấy họ không được như vậy, là họ đau đớn, họ buồn phiền, họ than trách, họ thất vọng… rồi thêm ma quỷ cám dỗ, họ muốn bỏ Nhà Dòng để trở về thế gian, như nhiều người đã bỏ thật…
Tôi muốn Bạn hiểu rõ điều này, kẻo sau này khi Bạn thấy không được Chúa yên ủi thì Bạn đâm chán nản, ngã lòng, và liều mình bỏ ơn Kêu gọi, hoặc không bỏ ơn Kêu gọi, thì đời Bạn sống trong Dòng, cũng sẽ là một đời đau đớn: Bạn sẽ sống những ngày buồn tẻ, thiếu mọi hứng thú trong việc làm tôi Chúa. Sống bất mãn như vậy, cuộc đời tu trì không đem lại cho Bạn được chút gì yên ủi, trái lại, nó sẽ biến thành khối đá nặng đè trên người Bạn, làm cho Bạn than thở buồn phiền, chán ngán, giẫy giụa, và, đời này, Bạn đã phải khổ sở vô ích, đến đời sau, may ra khỏi khổ sở trong hỏa ngục, thì lại mất triều thiên quý báu Chúa hứa thưởng những người bỏ mọi sự để theo Chúa.
Xin Bạn chịu khó đọc kỹ những lời sau này, Bạn hãy suy cho chín chắn, và nhất là Bạn hãy xin Chúa ban ơn cho Bạn hiểu những lời tôi muốn nói với Bạn, và còn hiểu hơn thế nữa, để sau này, Bạn khỏi mắc mưu ma quỷ, và đời Bạn sẽ là một cuộc đời hạnh phúc, hạnh phúc đời sau đã đành, mà hạnh phúc ngay ở đời này, như lời Chúa đã hứa thưởng những người theo Chúa, gấp trăm ngay từ đời này… [41]
Trước hết, Bạn nên nhớ rằng: khi các Thánh, hoặc ít người nói đến những sự vui thú khoái lạc Chúa ban cho khi bỏ thế gian, thì họ không có ý nói, mình chỉ được những vui thú, mà không gặp một sự gì đau khổ.
Không, không ai muốn nói vậy. Họ chỉ có ý nói: đi làm môn đệ Chúa, không phải chỉ là dấn thân vào cuộc đời vất vả, không phải chỉ là chảy mồ hôi để trèo lên núi Calvariô, mà còn là trèo lên núi Tabôrê nữa. Vì thế, những người muốn theo Chúa đừng ngã lòng, đừng quá sợ hãi. Nếu Chúa bắt ta chịu một hai sự khó, thì Chúa lại cũng có nhiều cách để bù lại cho ta, có khi ngay ở đời này. Chúa bù cách nào, ta không biết, chỉ chắc rằng: Chúa là Đấng nhân từ độ lượng vô cùng, không khi nào Chúa chịu thua lòng rộng rãi của ta. Nào Chúa đã không phán: “Một bát nước lã làm phúc cho kẻ khó vì Chúa, Chúa cũng không quên công” [42] huống nữa, hy sinh cả một đời vì Chúa, Chúa lại quên ta sao được? Bạn hãy chắc điều ấy. Đọc truyện các Thánh, Bạn thấy các Ngài xưa đã chịu bao điều đau khổ, tôi không cần minh chứng ở đây. Nhưng tôi cũng xin tặng bạn một câu truyện về Thánh nữ Têrêsa Hài đồng Giêsu.
Bà viết: “Thưa Mẹ, như Mẹ đã biết, những bước đầu trong cuộc đời nữ tu của con, con đã gặp nhiều gai hơn hoa hồng. Trước hết, linh hồn con chỉ được ăn có một thứ bánh, ấy là sự lạt lẽo khô khan, rồi Chúa đã cho mẹ chúng ta xử với con rất thẳng nhặt, có lẽ chính người không ngờ thế. Không lần nào con gặp người, mà không được nhận một lời quở trách: Con nhớ một lần, con đã để một cái màng nhện ở hàng hiên, người đã mắng con trước mặt cả nhà: “Ai mà không biết, các hàng hiên trong nhà là do một con bé mười lăm tuổi quét. Thảm hại thật. Thôi, quét cái màng nhện ấy đi, lần sau phải làm việc cho cẩn thận hơn. Những khi gặp riêng người trong một giờ đồng hồ, con thấy mình bị quở trách luôn. Mà cái làm con đau khổ hơn cả, ấy là không biết phải sửa mình như thế nào… ”. Sau khi đã kể thêm những truyện bị Bà Mẹ mắng, nhiều khi không hiểu căn cớ tự đâu, Têrêsa kết luận: “Và trong hết mọi sự, Mẹ Bề trên vẫn xử với con như thế”, nghĩa là cứ quở tránh luôn…
Nhưng có một điều cần phải chú ý là chính trong khi các Đấng gặp những điều trái ý, là lúc các Đấng đã được yên ủi, không phải những sự yên ủi ngoài giác quan hoặc những sự sung sướng trong linh hồn, nhưng yên ủi vì các Đấng thấy mình được Chúa yêu; Chúa có yêu Chúa mới gửi sự khó đến cho, càng được Chúa yêu càng gặp sự khổ.
Các Thánh đã say sưa sự đau khổ đến nỗi Thánh nữ Têrêsa Cả đã nói: “Một là chịu đau khổ, hai là chết”, chứ sống sao được. Thánh nữ Mađalêna Padi còn nói mạnh hơn nữa: “Đau khổ mà đừng chết”, vì chết thì còn chịu khó vì Chúa sao được !
Và Bạn hãy nghe lời Thánh Têrêsa Hài đồng Giêsu viết về người trong “Truyện một linh hồn”: “Linh hồn con đã qua biết bao cơn thử thách, con đã đau khổ rất nhiều. Lúc còn bé, con đau khổ và buồn nhưng ngày nay con mến tất cả các thứ quả đắng trong sự bằng yên và vui vẻ… ” Và: “Đừng tưởng con được bơi lội trong sự yên ủi. Không, chính sự yên ủi của con, ấy là không được yên ủi ở đời”. Nhất là những lời này: có một chị hỏi Bà: “Người ta nói: Không khi nào chị bị đau khổ lắm, có phải không?” Thánh nữ liền chỉ vào cốc thuốc đựng một chất đỏ tươi và nói: “Chị hãy nhìn cái cốc này, ai cũng tưởng nó đầy chất ngọt, nhưng thật ra không gì đắng hơn nữa. Đấy chính là hình ảnh linh hồn em : trước mắt người khác, đời em là một vườn hoa đầy những màu tươi thắm, người ta tưởng em chỉ được uống toàn những chất ngọt và thơm, nhưng thật ra em chỉ uống toàn chất đắng. Em nói chất đắng, nhưng đời em không cay đắng, vì em đã làm cho chất đắng hóa vui và ngọt… Em đã hóa thành con người không biết đau khổ nữa vì hết mọi sự đau khổ biến thành sự ngọt ngào cho em… ”.
Ông Clément Roux (Lê-măng Ru) thuộc tỉnh Grasse (Gơ-rát), đã bị những bệnh tật biến ông thành một khối điêu tàn, một mảnh giẻ, một người đau khổ. Ông đã viết trong nhật ký của ông những lời này: “Ngay từ lúc còn ít tuổi, tôi đã hiểu ý nghĩa sự đau khổ, nhất là tự nhiên mà hiểu. Mỗi khi tôi không thấy mình đau khổ, hoặc chỉ đau khổ qua loa, tôi cảm thấy một sự trống rỗng trong tâm hồn, và đi đâu tôi cũng phải mang theo. Những cái vui đều làm tôi khó chịu, những cái thú đều làm tôi nặng lòng. Bây giờ thì nhờ ơn Chúa tôi đã được thỏa mãn và hạnh phúc; vì tôi chịu đau đớn và đền tội ; không có thế tôi cảm thấy đời tôi không có nghĩa lý gì. Lạy Chúa, được đau khổ thật là một phần gia tài quí báu chừng nào cho một loài thụ sinh! Và tại sao Chúa lại đoái nhìn đến một vật thụ sinh hèn nhát, khốn nạn nhất này để nâng nó lên cao đến thế?”
Chị Claire (Cơ-le) nữ tu Dòng Thánh Bênêđitô, cũng không kém vẻ anh hùng. Chị nói: “Lạy Chúa Giêsu, Chúa biết con muốn chịu đau khổ, con muốn như điên cuồng. Từ chối hết các thứ thú vui, dù là những thú vui được phép, để tỏ lòng con mến Chúa thật là một hạnh phúc to tát chừng nào! Vâng, con muốn làm khốn con hằng ngày, con muốn nghiền tán con hằng ngày”. Đấy không phải lời than thở trong lúc bồng bột, vì khi Thánh giá đến, chị không hề đổi thái độ, chị kêu lên: “Chúa tốt lành vô cùng. Tôi không muốn ở trong tình trạng khác. Tôi cảm ơn Chúa hết lòng… Tôi không muốn phàn nàn gì cả, vì lúc nào tôi cũng xin Chúa cho tôi được chịu đau khổ. Không tình yêu nào mạnh bằng chết cho người mình yêu. Lạy Chúa, con mến Chúa, nếu con phải chết trẻ, thì, lạy Chúa, xin ban cho con được chịu khổ cho nhiều trước đi, được chịu khổ liên lỉ, được chịu khổ cho đến cùng”. Chị chết lúc 28 tuổi, sau khi đã chịu một cuộc tử đạo mà không hề lộ một cử chỉ bất nhẫn.
Còn em bé Anne de Guigné (Anna Ghi-nhê) không biết phải làm gì để cám ơn Chúa, vì một ơn Chúa vừa ban cho mẹ em, em liền nghĩ ra được một kế, là lăn mình vào trong bụi gai, khiến hai cánh tay nhỏ nhắn của em đỏ ngòm những máu. Lúc lên 8 tuổi, em đã bị nằm lâu ngày trên một tấm phản. Nghĩ rằng như thế là được nằm trên Thánh giá cùng Chúa Giêsu Hài đồng, em nhẫn nại như một thiên thần.
Chị Maria (Marie Ste Cécile de Rome) trong khi chịu đau khổ đã kêu lên: “Alleluia! Lạy Chúa, vâng, xin Chúa cứ việc đổ và đổ thêm mật đắng vào chén của con. Con muốn nếm nó như nếm một thứ mật ngọt. Ôi, hỡi sỉ nhục thánh đã hết, hãy đến, ta yêu ngươi và ta sung sướng thân ái ôm lấy ngươi. Tôi khát, ôi! Tôi không thể tả ra được tôi khát chịu đau khổ chừng nào! Tôi khát các linh hồn chừng nào! Tôi khát tình yêu chừng nào! Đau khổ, các linh hồn, tình yêu! Đó là ba thứ mê điên cuồng mỗi giây phút thêm cháy nóng, đó là ba thứ hình khổ của tôi, đó là ba thứ tử đạo của tôi”
Rồi bạn thanh niên Gérard Raymond (Giêrađô Rây-mông), ngay lúc còn thiếu niên đã ở nhiệm nhặt hãm mình, đánh tội ghê gớm, ai cũng rùng mình, và ngay từ lúc 18 tuổi đã nhất định ôm lấy Thánh giá. Chàng ước ao được chết vì đạo: “Tôi muốn được chết cho kẻ có tội, tôi muốn được phúc tử đạo. Hôm nay, hằng ngày chịu tử đạo âm thầm, ngày mai chịu tử đạo ở góc trời Trung Hoa”. Chúa đã nghe lời chàng, chiều mồng 2 tháng giêng năm 1932 chàng bị một trận thổ huyết và trận thổ huyết ấy đã báo cho chàng sẵn sàng để hy sinh triệt để. Chàng vẫn giữ nét mặt bình tĩnh: “Tôi sẵn sàng lĩnh nhận hết mọi sự… dâng những dòng máu nóng của tuổi thanh niên, cái ấy cũng đáng giá bằng chịu tử đạo ở phương xa lúc đã già, nhưng không chắc có được. Lạy Chúa Giê su, xin làm cho con khổ, nếu đẹp lòng Chúa”.
Chàng chịu đau khổ, và chàng chết lúc có 19 tuổi, sau một cuộc đời chìm đắm trong sự bỏ mình và vui chịu hy sinh.
Còn nhiều lắm, nhưng sau đây là hai mẩu truyện của trẻ em.
Một em gái mới 9 tuổi, đã hai năm dưỡng bệnh trong một nhà thương. Một hôm, chị nữ tu khán hộ hỏi em: “Paulina, thế nào, có khá không?” Em đáp lại: “Hôm nay con không khá, vì không được chịu đau khổ mấy”.
Và đây, một em bé bốn tuổi, Monica. Em bị thương ở ngón tay, nhưng em lại nắm chặt lấy ngón tay bị thương. Một người chị hỏi rằng: “Em làm gì thế?” Em đáp: “Khi em riết chặt ngón tay, thì em đau hơn, và khi em đau hơn, thì Chúa Hài đồng Giêsu bằng lòng hơn”.
Tôi có cần trưng thêm ví dụ không? Tưởng không cần trưng thêm, vì bấy nhiêu cũng đủ cho Bạn thấy rằng: Sự vui vẻ khoái lạc thấy trong truyện các Thánh, không tất nhiên là những sự vui vẻ theo nghĩa thường, trái lại nhiều khi sự vui thú ấy, chính là những sự đau khổ, mà đau khổ rất nhiều. Vậy, thưa Bạn, Bạn đừng tưởng lầm các Thánh chỉ gặp toàn những sự vui vẻ yên ủi trong linh hồn. Nhiều người nghĩ thế, nên khi không được Chúa ban những sự vui vẻ, thì ngã lòng và lầm tưởng đời tu sĩ là một cuộc đời buồn tẻ, sầu muộn không ai sống nổi.
Một vị quan cao cấp trong triều nước Anh, một hôm đi hộ giá bà Hoàng hậu. Đến chỗ có bùn, sợ lấm giầy Hoàng hậu, ông đã cởi áo nhung rất quý đang khoác, ném xuống bùn, để Hoàng hậu bước qua lên… Người đời cho thế là lịch sự nhã nhặn.
Huống chi, làm tôi Chúa, ta càng phải quên hẳn thân mình, chỉ nhớ đến Chúa, chỉ muốn một việc, là phụng sự Chúa; và muốn phụng sự Chúa, thì phải chịu khổ, chịu khổ cho đến chết, và bằng lòng chết để tỏ lòng mến Chúa. Nếu Bạn hiểu được ơn kêu gọi, thì Bạn sẽ vui lòng chịu mọi nỗi đau thương, để đáp lại ơn Chúa.
Hằng ngày, cứ sáng dậy, Bạn nên cám ơn Chúa, vì đã ban thêm cho bạn một ngày nữa để Bạn chịu khó vì Chúa, và Bạn thưa cùng Chúa rằng: “Lạy Chúa, bao nhiêu cũng được, càng nhiều càng hay, con chỉ xin một điều, là giúp con chịu cho nhẫn nại; hễ Chúa ở cùng con, thì con không cần gì khác nữa, được chịu khó như Chúa và với Chúa, thì còn vinh hạnh nào bằng!”
Chiều đến, bạn hãy than thở cùng Chúa: “Lạy Chúa, con cám ơn Chúa, vì đã ban cho con được ở trong Nhà Chúa thêm một ngày nữa. Nếu con đã nhát đảm mà tránh trút sự đau khổ, thì xin Chúa thương tha thứ… ngày mai, con xin ăn ở tử tế hơn… ”.
Bạn hãy nhớ lời Bạn đã giao hứa, các linh hồn đang cần nhờ sự đau khổ của Bạn… 3652 linh hồn đang chờ Bạn… Bạn có nhớ không? Chắc Bạn chưa quên chóng thế.
Không gì khó chịu cho một tu sĩ bằng chiều đến, khi xét mình, không thấy chịu được tí gì cay đắng khác những ngày đã qua; nghĩ đến điều ấy mà phát sợ. Thật thế, Bạn ạ. Tôi ước rồi đây, Bạn cũng cảm thấy những cái Bạn nghe từ lúc nãy.
Nói thế, để sau này khi gặp những nỗi đau thương tràn ngập linh hồn, Bạn sẽ nhớ rằng: đã có người nhắc trước cho Bạn. Tôi không nói tiên tri, vì thế nào cũng xảy ra. Bạn sẽ chán ngán; nhưng ai đã không bị chán ngán? Hết mọi người đi tu, cũng đã chịu những buổi chán nản, những phút ngã lòng. Bạn nhớ điều ấy cho kỹ, và ghi vào lòng. Bạn nên nguyện ngắm luôn về ơn Kêu gọi. Sống chết không bỏ mất ơn quý trọng ấy. Bạn hãy than thở: “Lạy Chúa con không tìm sự vui thú cho con, nếu con có ý ấy, thì thà con ở lại thế gian, con có thể tìm được một hai lạc thú tạm gửi, nhưng đã vào chốn này, con nhất định không tìm cái gì khác ngoài sự mến Chúa, và mến Chúa bằng sự đau khổ. Có bấy nhiêu, cuộc đời của con chỉ gồm trong mấy tiếng: Mến và chịu khó. Con đã đau khổ nhiều, nhưng con sẵn lòng hứng lấy hết những nỗi đau khổ Chúa còn thương gửi đến cho con”.
Vừa bước chân vào cổng Nhà Dòng, Bạn nên nhớ đọc ngay câu ấy, và không nghĩ đến những cách người ta sẽ chiều chuộng Bạn. Không, không, không. Bạn ơi, Bạn hãy bỏ ngay cái ý nghĩ sẽ được nhiều người hiểu Bạn và chiều Bạn. Không, không, không. Cái ý nghĩ ấy đã giết chết bao nhiêu người, xin Chúa cho Bạn đừng để nó giết. Trái lại, Bạn phải can đảm tiến vào Nhà Dòng, để hứng lấy những cái khó chịu, mà Bạn sẽ gặp thấy ngay giây phút đầu tiên trong đời tu sĩ của Bạn. Quên hẳn mình đi. Học vấn với tài gì đi nữa, cũng không phải là cái Bạn được dựa vào, để mong lấy một vài phút chiều chuộng nâng niu. Khốn cho những tu sĩ, hoặc nữ tu đã tìm một đôi cái chiều và chỉ thân với những người nâng niu. Bạn đừng muốn được nâng niu, và được tiếng là “con nuông của Nhà Dòng”. Không, những cái ấy đã làm hại nhiều người, ước gì Bạn đừng bị nó làm hại. Thảng hoặc, Bạn có được nâng niu chiều chuộng lúc đầu – cái ấy có thể lắm – Bạn hãy bỏ ngoài, vì nó không được lâu đâu, nó là những cái kẹo người ta thí trẻ cho nó khỏi khóc. Khi nó thôi khóc, thì biết đâu người ta lại không… ! Trong khi Bạn được những cái kẹo ấy, Bạn hãy thưa cùng Chúa: “Lạy Chúa, con có dám xin những đồ ngọt này đâu, nó tự ở đâu đến, chứ không phải tự con. Đã đành, nếu Chúa ban, thì con không dám từ chối, và con cám ơn Chúa. Nhưng con không cầu, mà Chúa muốn lấy lại lúc nào cũng tùy Thánh ý Chúa. Con không phải đứa trẻ thơ, cần phải dỗ phải thí. Con muốn rằng Chúa xử với con, như xử với đứa con cứng đầu cứng cổ, cần phải roi vọt, hành hạ”.
Bạn đừng tưởng như thế là nghiêm khắc quá. Không, cuộc đời các Thánh đã là cuộc đời như vậy, và cũng nhờ vậy các Đấng đã làm Thánh. Tôi muốn bạn làm Thánh, nhưng làm một Đấng Thánh được uống dấm chua mật đắng, chứ không phải một Đấng Thánh ăn đồ ngọt.
Chiều chuộng, chiều chuộng. Nó có hại, hại lắm, Bạn ạ. Vậy Bạn đừng mong gì những cái chiều chuộng vô ích thế gian. Có những cái khác đáng được yêu chuộng hơn nhiều, những cái ấy không tìm được ở trần gian.
Thôi, tôi để Bạn suy nghĩ trước mặt Chúa. Bạn hãy thề hứa với Chúa là Bạn sẽ nhất định không đi tìm sự vui thú, dù nhỏ mọn đến đâu cũng vậy.
Bạn hãy hứa đi !
Xin Chúa xin Đức Mẹ giúp Bạn hiểu những lời này. Chúng ta hãy ngày ngày cầu cho nhau được nên giống Chúa, là Đấng trên Thánh giá đã uống dấm chua mật đắng.
Nếu không, thì ta đừng trông làm Thánh.
[41] Matt 19,29
[42] Matt 10,42
Lm. Nguyễn Văn Tuyên, DCCT
